گونه شناسی فرهنگ سازمانی دانشگاه شهید چمران اهواز و تبیین اثر آن بر سلامت سازمانی کارکنان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی گروه مدیریت، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

این مطالعه با هدف ارزیابی و گونه شناسی فرهنگ سازمانی و بررسی اثر آن بر سلامت سازمانی کارکنان انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف، پژوهش کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها یا طرح تحقیق در زمرة پژوهش های توصیفی- همبستگی است جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز بوده است که به دلیل بزرگی و دشواری دسترسی به همه اعضای جامعه اقدام به نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای شده است. برای تعیین حجم نمونه با مراجعه به جدول نمونه گیری مورگان، تعداد 260 نفر از میان کارکنان انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه­های معتبر دارای روایی و پایایی بوده بدین ترتیب برای سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه دنیسون و همکاران (2006) و برای سنجش سلامت سازمانی از پرسشنامه کلینگل و لایدن (2001) استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­ها به روش مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل (Lisrel) نشان داد که دانشگاه از نظر فرهنگ و سلامت سازمانی کارکنان از وضعیت متوسطی و نسبتا مناسبی برخوردار است. همچنین نتایج تاثیر مثبت و معنادار فرهنگ سازمانی بر سلامت سازمانی کارکنان را تایید نمود. البته از میان ابعاد فرهنگ سازمانی تاثیر مثبت و معنادار دو مولفه درگیر شدن در کار (مشارکتی بودن) و انطباق پذیری بر سلامت سازمانی به طور نسبتا قوی تایید گردید. ولی دو مولفه دیگر فرهنگ یعنی تاثیر سازگاری و ماموریت بر سلامت سازمانی به طور معنادار تایید نگردید. از میان ابعاد فرهنگ سازمانی، مشارکتی بودن و انطباق پذیری دارای رتبة بیشتری نسبت به سایر ابعاد بودند، براین اساس می توان فرهنگ سازمانی دانشگاه را فرهنگی مشارکتی و انطباق پذیر تلقی نمود.

عنوان مقاله [English]

The typology of Organizational Culture of Shahid Chamran University of Ahvaz and its effect on Employees' Organizational Health

نویسنده [English]

  • Sara Mohammadi
Assistant Prof. in Management
چکیده [English]

The aim of this study is evaluation and typology the organizational culture and its impact on Employees' organizational health. The statistical population of this research is all employees of Shahid Chamran University of Ahvaz, Because of the great and difficult access to all members of the community, classify random sampling is done. To determine the sample size, 260 employees were selected by referring to the Morgan sampling table. Data collection is done through valid and reliable questionnaires in two parts of organizational culture and organizational health. The results of data analysis showed that the university has a moderate status in terms of organizational culture and organizational health. Also, the results confirmed the positive and significant impact of organizational culture on organizational health. Of course, among the dimensions of organizational culture, the effect of involvement and adaptability on organizational health were confirmed to be relatively strong, Therefore, but the effect of two other components (compatibility and mission) on organizational health was not significantly confirmed. Among the dimensions of organizational culture, participation and adaptability were more than other dimensions. In this way, the organizational culture of the university can be regarded as cooperative and adaptive culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptability
  • Involvement
  • Organizational Health
  • Compatibility
  • Organizational Culture

مراجع

  1. - آقایی، رضا؛ میلاد آقایی و اصغر آقایی (1392). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﺔ ﻣﻴﺎن ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ ﺷﻐﻠﻲ، رﻓﺘﺎر ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ، ﺟﻮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ. نشریه مدیریت دولتی، دوره 5، شماره 4: 1- 18.
  2. - احقر، قدسی (1385). بررسی نقش فرهنگ سازمانی مدارس در فرسودگی شغلی دبیران راهنمایی شهر تهران. فصلنامه تعلیم و تربیت. شماره 86: 93-123.
  3. - احمدی، سید فخرالدین؛ محمد نجاریان کاخکی، و سیدمهدی صدیقی (1392). بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و سلامت سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قاینات، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، قم، 21 و 22 شهریور 1392.
  4. - اکبری، مرتضی؛ حجت شکیبا؛ محمدصادق ضیایی؛ شیرمراد مرزبان و سمیرا رازی (1392). بررسی رابطة سلامت سازمانی و کارآفرینی سازمانی، مدیریت دولنی، دوره 5، شماره 1: 1-20.
  5. - الوانی، سید مهدی (1371). استعاره‌ها: ابزار شناخت سازمان، مطالعات مدیریت، شماره 7: 23-52.
  6. - خلیلیان، سعیده؛ محمود اکرامی (1394). توسعه سلامت سازمانی بر پایه مدیریت دانش مدیران دانشگاهی، پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی، دوره 2، شماره 6: 97-127.
  7. - دانایی‌فرد، حسن؛ سیدمهدی الوانی و عادل آذر (1395). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. چاپ 11، تهران: انتشارات صفار.
  8. - دانش فرد، کرم اله (1386). رابطه الگوی بوروکراسی و میزان سلامت سازمانی دانشگاهها، اندیشه های تازه در علوم تربیتی، سال دوم، شماره 4: 41- 54.
  9. - رابینز، استیفن. پی. (1396). مبانی رفتار سازمانی، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، چاپ 45، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  10. - راجی زاده، اعظم و ماریا موحدی (1393). بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و سلامت سازمانی در بین کارکنان دستگاههای اجرایی شهرستان سیرجان، دومین کنفرانس ملی پویایی مدیریت، توسعة اقتصادی و مدیریت مالی، شیراز، 28 مهر 1393.
  11. - ربیعی دولابی، مجید؛ نسیم خون سیاوش و قاسم شورمیج (1393). بررسی رابطه سلامت سازمانی با فرهنگ سازمانی مدیران سازمانهای دفاعی. پژوهشنامه تربیتی، دوره 9، شماره 39: 105-116.
  12. - رحیم‌نیا، فریبرز و مسعود علیزاده (1388). بررسی ابعاد فرهنگ سازمانی براساس مدل دنیسون از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، مطالعات تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی ، دوره 10، شماره 1: 147- 170.
  13. - رحیم نیا، فریبرز و ژاله حسن زاده (1391). تاثیر فرسودگی شغلی بر ابعاد فرهنگ سازمانی دنیسون، مدیریت فردا، دوره 11، شماره 33: 129-143.
  14. - سهرابی تیمورلو، مینا. سکینه حبی قراتپه؛ معصومه فرامرزی و میرمحمد عباس زاده (1390). رابطه بین فرهنگ سازمانی با سلامت سازمانی در مدارس شهرستان ارومیه، مجموعه مقالات نخستین همایش آسیب شناسی آموزش سازمانی، تهران: ششم و هفتم اسفند ماه 1390.
  15. - شافعی، رضا؛ حامد قادرزاده و شبنم لاوه ای (1389). تاثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر استقرار مدیریت دانش در سازمان های دولتی بر اساس مدل دنیسون، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، نوآوری و کارافرینی، شیراز: 27 و 28 بهمن ماه 1389.
  16. - ﻃﺎﻟﺐ ﭘﻮر، ﻣﻬﺪی؛ ملیحه رمضانی و حبیب هنری (1391). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ در داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎی ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ و ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎی دوﻟﺘﻲ ﺗﻬﺮان، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ورزﺷﻲ، شماره 17: 207 – 218.
  17. - فردین، مرضیه؛ نورمحمد یعقوبی (1396). شناسایی و اولویت بندی شیوه های نهادینه سازی فرهنگ سازمانی مبتنی بر کرامت انسانی و ارج نهادن به سرمایه های انسانی. مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 15، شماره 4: 735-765.
  18. - قهرمانی، محمد؛ محمود ابوالقاسمی؛ محبوبه عارفی و میرمحمد خاتمی (1391). ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎی داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، فصلنامه ﻣﺸﺎوره ﺷﻐﻠﻲ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ. دوره 4، شماره 10: 13- 30.
  19. - کردنائیج، اسدالله؛ علی اصغر فانی و زهرا مسعودی (1393). فرهنگ سازمانی حلقه مفقوده شفافیت سازمانی و عملکرد سازمان، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 12، شماره 2: 173- 189.
  20. - کیا، فاطمه؛ سید احمد هاشمی و عباس فاضل انواری یزدی (1396). بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و ناکارآمدی سلامت اداری کارکنان مرکز بهداشت درمان لامرد، مجله علوم پزشکی رازی، دوره 24، شماره 162: 65-73.
  21. - محمودی خمیری، یوسف؛ حجت مشتاقیان ابرقویی؛ حسن مشتاقیان ابرقویی؛ و یاشار سلام زاده (1389). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺟﻮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ دﺑﻴﺮان دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎی ﺷﻬﺮ بندرﻋﺒﺎس. اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، ﻧﻮآوری و ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ، شیراز: 27 و 28 بهمن ماه 1389.
  22. - مشبکی، اصغر (1385). مدیریت رفتار سازمانی: تحلیلی کاربردی ارزشی از رفتار انسانی، چاپ سوم، انتشارات ترمه.
  23. - ناظم، فتاح؛ صمد کریم‌زاده و الهام قادری (1389)، بررسی بین مدیریت دانش و سلامت سازمانی با کارآفرینی کارکنان در سازمان تأمین اجتماعی، فصلنامه پژوهش های اجتماعی، دوره سوم، شماره 9، 89- 115.
  24. - نصیری، فخرالسادات و سیدعلی عمادی (1390). "سلامت سازمانی". (تعاریف و مفاهیم و نظریه ها). چاپ اول، انتشارات چنار.
  25. - نصیری، فخرالسادات؛ سیروس قنبری؛ سیدرسول عمادی و ایمان کریمی (1391). رابطه بین سلامت سازمانی دانشگاههای غرب کشور و سلامت روانی کارکنان آنها، اندیشه های نوین تربیتی، دوره 8، شماره 3: 127-151.
  26. - هومن، حیدرعلی (1395). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل، چاپ هفتم، تهران: انتشارات سمت.
  27. Abdullah, N. H., Shamsuddin, A., Wahab, E. & Abdul Hamid, N.A. (2013). "The Relationship between -
  28. Organizational Culture and product Innovativeness. International Conference on Innovation, Management and
  29. Technology Research". Social and Behavioral Sciences, Vol. 129, pp. 140 – 147.
  30. Acar, A. Z. (2012). "Organizational culture, leadership styles and organizational commitment in Turkish logistics- industry", Procedia- Social and Behavioral Sciences, Vol. 58, pp. 217-226.
  31. Bentler, P. M. & Bonett, D. G., (1980). "Significance tests and goodness of fit in analysis of covariance -
  32. structures". Psychological Bulletin, Vol. 88, pp. 588-606.
  33. Bevans, K. Bradshaw, C. Miech, R. & Leaf, P. (2007). "Staff and school level predictors of school organizational
  34. Health", Journal Sch Health, Vol.77, No. 6, pp. 294-302.
  35. Browne, M. W. ,& Cudeck, R. (1993). "Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models" (pp. 136-162). Newby Park, CA:Sage.
  36. Dadzie, C. A., Winston, E. M., Dadzie K. Q., (2012). “Organizational Culture, Competitive Strategy, and -
  37. Performance in Ghana” Journal of African Business, Vol. 13, No. 3, pp. 172-182.
  38. Denison, D. Janivics, J. Young, J. & Cho, H. (2006), "Diagnosing Organizational Cultures:Validating a Model and-
  39. Method", White paper: International Institute for Management Development, Lausanne Switzerland.
  40. Jing F. F. & Avery, G. C., (2008). “Missing Links In Understanding The Relationship Between Leadership And -
  41. Organizational Performance”. International Business & Economics Research Journal, Vol. 7, No. 5, pp. 65-78.
  42. Hoy, W.K. & Miskel, C.G. (2005). "Educational administration: Theory, Research & Practice". (7th ed.), Boston.-
  43. McGraw Hill.
  44. Korkmaz, M. (2007). "The effect of leadership style on organizational health". Educational Research Quarterly -
  45. Vol. 30, No. 3, pp. 23-55.
  46. Livari N., & Livari J., (2010). “The relationship between organizational culture and the deploymentof agile -
  47. methods”. Contents lists available at Science Direct Information and Software, Technology Journal, Vol. 53, pp. 509-520.
  48. Klingele, W.E &. Lyden, J. A. (2001). "Organizational health and teacher education". The Teacher Educator, Vol. 37, No. 2, pp. 100-116.-
  49. Maslach, C. Wilmar, B.S. & Michael P.L. (2001). "Job burnout ". Annual Review of Psychology, Vol. 52, pp. 397 -
  50. Meyer, J. P., Hecht, T. D., Gill, H. & Toplonytsky, L. (2010). Person–organization (culture) fit and -
  51. employee commitment under conditions of organizational change: A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior, Vol. 76, No. 3, pp. 458–473.
  52. Polanyi, M. (2004). "Healthy Organizational Practices: A Synthesis of Emerging Work-Health Research -
  53. University of Regina, Background Paper for Creating Healthy and Productive Workplace Practices, A Multi-Stakeholder Conference, 11-13/ May/ 2004.
  54. Shahzad, F., Luqman, R., Rashid khan, A. & Shabbir, L. (2012). "Impact of Organizational Culture on Organizational Performance: An Overview", Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business, Vol. 3, No. 9, pp. 975-985
  55. Shoaf, C., Genaidy, A., Karwowski, W., & Hung, S. H., (2004). Improving Performance and Quality of Working -
  56. Life: A Model for Organizational Health Assessment in Emerging Enterprises. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing. Vol. 14, No. 1, pp. 81-95.
  57. Wagoner, R. Matcalfe, S. & Olaore, I. (2005). Physical reality and academic quality: part –time faculty and the -
  58. challenge to organizational culture at community college, community college on. Journal of Research and Practice the University of Arizona. USA, Vol. 29, pp. 25-44.
  59. Wahlow, w.; Abdul-Rahman, H. & Zakaria, N. (2015). The impact of organizational culture on international .bidding decisions: Malaysia context, International Journal of Project Management, Vol. 33, No. 4, pp. 917–931
  60. Wallace, M. Weese, W.J. (1995). "Leadership organizational culture, and job satisfaction in Canadian YMCA -
  61. organizations". Journal of sport management, Vol. 9, No. 2, pp. 182-193.
  62. Wilson, P.& Bates, S. (2003). "The Essential Guide to Managing Small Business Growth". Sussex: John Wiley & Sons.
  63. Yilmaz, C. & Ergun, E. (2008). "Organizational Culture and firm effectiveness: An examination of relative effects of culture traits and the balanced culture hypothesis in an emerging economy", Journal Of World Business, Vol. 43, No. 3, pp. 290-306.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار