عوامل بین فردی مؤثر بر بهزیستی کارکنان نوبت کار: ساخت و اعتباریابی مقیاس آسودگی بین فردی در محیط کار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی دانشگاه اصفهان

2 عضو هیت علمی دانشگاه اصفهان

3 عضو هیت علمی دانشگاه شهید چمران

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بهزیستی کارکنان نوبت­کار با تأکید بر آسودگی بین فردی در محیط کار انجام شد. این پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان نوبت­کار یک شرکت صنعتی شهر اهواز در بهار سال  96 بود. داده­های مقدماتی از طریق نمونه­گیری هدفمند و با انجام مصاحبه با 38 نفر از نوبت­کاران با سابقه بیش از 10 سال جمع­آوری شد. 48 گویه از میان داده­های حاصل از مصاحبه استخراج شد. روایی محتوایی فهرست گویه ها با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. جهت بررسی ساختار عاملی و روایی سازه­ی پرسشنامه یک نمونه 252 نفری به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شد. داده­های این مرحله با استفاده از روش­های آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پایایی از طریق آلفای کرونباخ860/0 بدست آمد. یافته­های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی منجر به شناسایی 9 عامل شامل همدلی سرپرست، تصمیم گیری عادلانه، تناسب انتظارات، بازشناسی، مسئولیت و مهارت همکار، ارتباط شفاف، استقلال در زمانبندی کار و حمایت تخصصی سرپرست گردید. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل طراحی شده عوامل در محیط صنعتی قابل برازش و کاربرد می­باشد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of interpersonal factors affecting shift worker wellbeing Construction and validity workplace interpersonal comfort scale

نویسندگان [English]

  • Reyhaneh Dezhban 1
  • Hossein Samavatian 2
  • Nasrin Arshadi 3
1 Ph.D. Student
2 Ph.D
3 Ph.D
چکیده [English]

Abstract: the present research aims to identify the effective factors on wellbeing of shift workers based on interpersonal comfort. This study is descriptive - correlational and an applied research. The population included shift workers of an industrial company from Ahvaz in the spring of 96. Initial data were collected through targeted sampling and interviews with 38 shift workers with a history of over 10 years. 48 items were extracted from interviews. To examine the factor structure and structural validity, a sample of 300 people, a randomized stratified sampling was used and the questionnaire was distributed among them. The data were analyzed using exploratory and confirmatory factor analysis. The findings of the exploratory factor analysis revealed nine factors including supervisor empathy, fair decision making, fit expectations, recognition, responsibility and skill co - worker, clear communication, independence on schedule and professional support. The results of confirmatory factor analysis showed that the designed model is suitable for use in industrial environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shiftwork
  • Interpersonal Factors
  • Workplace Comfort
  • Factor Analysis

مراجع

  1. اصغری، مهدی.، احمدنژاد، ایمان.، رحمانی، عبدالرسول.، صادقی، احمد.، عباسی نیا، مرضیه.، رضایی، احسان.، و احسنی، هادی. (1392). بررسی اختلالات و مشکلات ناشی از نوبت کاری در یکی از صنایع خودروسازی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. 5(1): 14-7.
  2. بلقن آبادی، سمیه.، مهدی پور، مهدی.، و دهقان، حبیب الله. (1393). بررسی ارتباط نوبت‌کاری با شدت خستگی، اختلال خواب و حوادث در بین کارگران کارخانه قند. مجله مهندسی بهداشت حرفه‌ای، 1(3): 52-45.
  3. چوبینه، علیرضا.، سلطانزاده، احمد.، طباطبایی، حمیدرضا.، جهانگیری، مهدی.، و خواجی، سلیمان. (1389). مقایسه مشکلات بهداشتی مرتبط با برنامه‌های نوبت‌کاری 12 ساعته رایج در صنایع پتروشیمی. سلامت کار ایران. 7(4): 59-49.
  4. زمانیان، زهرا.، محمدی، حیدر.، رضاییانی، محمد تقی.، و دهقانی، منصوره. (1390). بررسی اختلالات ناشی از نوبت‌کاری در پرسنل انتظامات سه بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، 1388. سلامت کار ایران، 9 (1): 57-52.
  5. قلجایی، فرشته.، نادری فر، مهین.، و قلجه، مهناز. (1388). وضعیت سلامت عمومی و کیفیت خواب پرستاران شیفت‌های ثابت و در گردش. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 13(1): 50-47.
  6. هومن، حیدر علی. (1390). تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری. تهران: انتشارات پیک فرهنگ.
  7. Andlauer, P., Reinberg, A., Fourre, L., Battle, W., & Duverneuil, G. (1979). Amplitude of the oral temperature circadian rhythm and the tolerance to shift-work. J Physiol (Paris), 75, 507-12.
  8. Araujo, T.M., & Karasek, R. (2008). Validity and reliability of the job content questionnaire in formal and informal jobs in Brazil. SJWEH Suppl, 6, 52–59.
  9. Barton, J. (1994). Choosing to work at night: A moderating influence on individual tolerance to shift work. Journal of Applied Psychology, 79(3), 449-454.
  10. Bohle, P. (1997). Sleep and circadian rhythm characteristics as predictors of adjustment to shiftwork. Int J Occup Environ Health, 2, 30-4.
  11. Bohle, P., & Tilley, A. J. (1989). The impact of night work on psychological well-being. Ergonomics, 32, 1089-1099.
  12. Brady-Elnick A, Labouvie-Vief G. (1997). Psychological influences on shiftwork with an aging workforce. Shiftwork Int Newsl, 14(1):84.
  13. Colquhoun, W.P., & Folkard, S. (1978). Personality differences in body temperature rhythm, and their relation to its adjustment to night work. Ergonomics, 21, 81 l-817
  14. Costa, G. (2010). Shift Work and Health: Current Problems and Preventive Actions. Safety Health work, 1, 112-123.
  15. Driesen, K., Jansen, N.W., van Amelsvoort, L.G., & Kant, I. (2011). The mutual relationship between shift work and depressive complaints-a prospective cohort study. Scand J Work Environ Health, 37, 402-10.
  16. Embriaco, N., Azoulay, E., Barrau, K., Kentish, N., Pochard, F., Loundou, A., & Papazian, L. (2007). High Level of Burnout in Intensivists Prevalence and Associated Factors. Am J Respir Crit Care Med, 175, 686– 692.
  17. Folkard, S., Monk, T.H., & Lohban, M.C. (1979). Towards a predictive test of adjustment to shift work. Ergonomics, 22, 79-91.
  18. Han, K., Trinkoff, A.M., & Geiger-Brown, J. (2014). Factors associated with work-related fatigue and recovery in hospital nurses working 12- hour shifts. Workplace Health Saf. 62 (10), 409–414.
  19. Hildebrandt, G. & Stratmann, I. (1979). Circadian system response to nightwork in relation to the circadian phase position. Int Arch Occup Environ Health, 43, 73-83.
  20. Jung, H.S., & Lee, B. (2015). Contributors to shift work tolerance in South Korean nurses working rotating shift. Applied Nursing Research, 28, 150-155.
  21. Kageyama, T., Kobayashi, T., & Abe-Cotoh, A. (2011). Correlates to sleepiness on night shift among male workers engaged in three-shift work in a chemical plant: Its association with sleep practice and job stress. Industrial Health, 49, 634–641, http://dx.doi.org/10. 2486/indhealth.MS1239.
  22. Kandolin, I. (1993). Burnout of female and male nurses in shiftwork. Ergonomics, 36(1-3), 141-147.
  23. Khoshouei, M.S., & Farhadi, N. (2014). Comparison of job stress, stressful life events, and coping styles between shift and non-shift personnel. Journal of Research & Health, 4, 920-926.
  24. Ladebo, O.J., Awotunde, JM., AbdulSalaam-Saghir, P. (2008). Coworkers' and supervisor interactional justice: Correlates of extension personnel's job satisfaction, distress, and aggressive behavior. J Behav Appl Manage. 9, 2, 206.
  25. Loudoun, R. J., & Bohle, P. L. (1997). Work/Non-work conflict and health in shiftwork: Relationships with family status and social support. International Journal of Occupational and Environmental Health, 3(Suppl. 2), S71-S77.
  26. Nakata, A., Haratani, T., Takahashi, M., Kawakami, N., Arito, H., Fujioka, Y., et al. (2001).job stress, social support at work, and insomnia in Japanese shift workers. Journal of Human Ergology, 30(1–2), 203–209.
  27. Nachreiner, F. (1975). Role perceptions, job satisfaction and attitudes towards shiftwork of workers in different shift systems as related to situational and personal factors in Colquhoun, W.P., Folkard, S., Knauth, P. and Rutenfranz, J. (eds) Experimental Studies of Shiftwork Westdeutscher, pp 232-243.
  28. Nachreiner F. (1998). Individual and social determinants of shiftwork tolerance. Scand J Work Environ Health, 24, 35-42.
  29. Pelfrene, E., Vlerick, P., Mak, R.P., De Smet, P., Kornitzer., M., & De Backer., G. (2001). Scale reliability and validity of the Karasek 'Job Demand-Control-Support' model in the Belstress study. Work & Stress, 15, 297-313.
  30. Pisarski A. (1997). Work/non-work conflict & shiftworkers health: main and moderating effects of relationship status, support, & coping. Shiftwork Int Newsl, 14, 92.
  31. Pisarski A, Bohle P. (1995). The effects of instrumental and emotion al support on work/non-work conflict and health among shift workers. Shiftwork Int Newsl, 12(1):95.
  32. Pisarski, A., Bohle, P, Callan, V.J. (1998). Effects of coping strategies, social support and work-nonwork conflict on shift worker's health. Scand J Work Environ Health, 3, 141-145.
  33. Pisarski, A., Lawrence, S. A., Bohle, P., & Brook, C. (2008). Organizational influences on the work life conflict and health of shiftworker. Applied Ergonomic, 39(5), 580-588.
  34. Reinberg A, Ashkenazi I (2008) Internal desynchronization of circadian rhythms and tolerance to shift work. Chronobiol Int 25, 625–43.
  35. Saksvik, IB, Bjorvatn B, Hetland H, Sandal GM, Pallesen, S. (2011). Individual differences in tolerance to shift work—a systematic review. Sleep Med Rev, 15, 221–35.
  36. Saksvik-Lehouillier, I., Pallesen, S., Bjorvatn, B., Mageroy, N., & Folkard, S. (2015). Towards a more comprehensive definition of shift work tolerance. Industrial Health, 53, 69-77.
  37. Schmieder, R. A., & Smith, C. S. (1996). Moderating effects of social support in shiftworking and non-shiftworking nurses. Work & Stress, 10, 128–140.
  38. Smith-Coggins, R., Broderick, K.B., Marco, C.A. (2014). Night shifts in emergency medicine: The American Board of Emergency Medicine Longitudinal Study of Emergency Physicians. Journal of Emergency Meddicine, 47 (3), 372–378.
  39. Tausig, M., & Fenwick, R. (2001). Unbindinng time: alternate work schedules and work-life balance. Journal of Family and Economic Issues. 22, 101-119.
  40. Waage, S., Pallesen, S., Moen, B.E., Magerøy, N., Flo, E., Di Milia, L., & Bjorvatn, B. (2015). Predictors of shift work disorder among nurses: a longitudinal study. Sleep Medicine, 1449-1455.
  41. Wedderburn, A.A. (1995). Men and women who like continuous shiftwork are more ‘hardy’: But what does it mean? Work & Stress, 9, 206-210.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار