رابطه سبک رهبری خدمتگزار و یادگیری سازمانی با اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی

2 دانشگاه سیستان و بوچستان

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رهبری خدمتگزار و یادگیری سازمانی با اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی است. این مطالعه همبستگی (از نوع رگرسیون) بوده که به­شیوه نمونه­گیری طبقه­ای-تصادفی تعداد140 نفر از معلمان مدارس استثنایی شهر زاهدان از طریق سه پرسشنامه رهبری خدمتگزار (قلی­پور و حضرتی، 1388)، یادگیری سازمانی (چیوا و دیگران، 2007) و اشتیاق شغلی (سالانوا و شوفلی، 2004) مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم­افزار   SPSS17 استفاده شد. یافته­ها نشان داد هم رهبری خدمتگزار و هم یادگیری سازمانی با اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی رابطه مثبت و معناداری دارند. هم­چنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که مولفه­های خدمت­رسانی، تواضع و فروتنی و مهرورزی (از مولفه­های سبک رهبری خدمتگزار) و مولفه­های تجربه­اندوزی، گفت و گو و تصمیم­گیری مشارکتی (از مولفه­های یادگیری سازمانی)  قابلیت پیش­بینی اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی را دارند. بنابراین به­منظور افزایش اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی کاربست سبک رهبری خدمتگزار و نهادینه کردن فرهنگ یادگیری سازمانی در مدارس استثنایی پیشنهاد می­گردد.

کلیدواژه‌ها


  1. آخربین، پیمان، زاهد بابلان، عادل، نقی‌زاده باقی عباس. (1393). رابطه سبک رهبری خدمتگزار و یادگیری سازمانی با اشتیاق شغلی پرستاران، توسعه پژوهش در پرستاری و مامایی، 11 (1)،91-98.
  2. اسلامی، یحیی، جلالی، سیدحسن، حسینی، سیدفرهاد. (1391). بررسی روابط ساختاری بین خدمات گرایی سازمانی، رضایت شغلی کارکنان صف و رفتار شهروندی سازمانی، شعب بانک ملت تهران، پژوهش های مدیریت در ایران، 16(1)،53-72.
  3. افجهء، سید علی‌اکبر، رضایی ابیانه، ندا. (1392). رابطه میان یادگیری سازمانی و آمادگی کارکنان برای تغییر در شرکتهای بیمه، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 23(70)،231-247.
  4. بدلی، زهرا. (1389). درک نادرست مدیران عامل از اشتیاق کاری کارکنان تحت عنوان اشتیاق کاری و انگیزش، تدبیر، 1389(225)،87.
  5. پورعباس، علی، عابدی، محمدرضا، باغبان، ایران. (1392). اثربخشی کارگاه‌های خودکارآمدی حرفه-ای بر اشیاق شغلی کارکنان بخش اداری دانشگاه اصفهان، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 5(17)، 37-50.
  6. حافظ‌نیا، محمدرضا. (1382). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ هشتم، تهران: سمت.
  7. حیدری، شهین، صادقی، تابنده، ونکی، زهره، خسرو انجم، مجتبی، رودینی، عباس. (1392). قابلیت-های یادگیری سازمانی در پرستاران، مدیریت پرستاری، 2(4):56-63.
  8. صالحی، مسعود، مرادی، فردین، احدی نژاد، بهمن، محمدی، رامین، روحانی، بهزاد. (1391). رابطه‌ی رهبری خدمتگزار و درگیری شغلی کارکنان بیمارستان‌های آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان، مدیریت سلامت، 15(47)،23-32.
  9. خرازی، سیدکمال، میرکمالی، سیدمحمد، ترکی، علی. (1392). رهبری خدمتگزار سازمان و رضایت شغلی کارکنان، چشم‌انداز مدیریت دولتی، 4(14)،87-116.
  10. سرمد، زهره، بازرگان، عباس، حجازی، الهه. (1387). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، چاپ دوم، تهران: آگاه.
  11. شریفی، اصغر، اسلامیه، فاطمه. (1387). بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی و بکارگیری فناوری-های ارتباطات و اطلاعات در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار در سال تحصیلی 87- 86، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(2)،1-22.
  12. شیخ‌زاده، محمد. (1391). الگوی رهبری خدمتگزار مبتنی بر دیدگاه امام‌خمینی (ره)، اسلام و مدیریت،1 (1):7-36.
  13. ضیاء‌الدینی، محمد، رمضانی قوام‌آبادی، سکینه. (1392). الگوی غنی‌سازی و اشیاق شغلی برای سنجش میزان تمایل به ترک خدمت کارکنان، مطالعات مدیریت راهبردی، 4(15)، 177-199.
  14. عباسی، علی، حجازی، یوسف. (1389). نقش رهبری، فرهنگ و یادگیری سازمانی در ارتقاء عملکرد دانشکده‌های کشاورزی ایران، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 16(2)،61-79.
  15. فرهنگ، ابوالقاسم، سیادت، سیدعلی، هویدا، رضا، مولوی، حسین. (1390). بررسی رابطه ساده و چندگانه یادگیری سازمانی و اعتماد اجتماعی در سازمان با توسعه کارکنان دانشگاه‌های دولتی پزشکی و غیرپزشکی جنوب شرق کشور، جامعه‌شناسی کاربردی، 22(4)،159-182.
  16. قلی‌پور، آرین، پورعزت، علی‌اصغر، حضرتی، محمود. (1388). بررسی تاثیر رهبری خدمتگزار بر اعتماد سازمانی و توانمندسازی در سازمان‌های دولتی، مدیریت دولتی، 1(2)،103-118.
  17. کیوان ارا، محمود، شاهپوری اصل، سمیرا، عریضی، حمیدرضا. (1393). رابطه عدالت سازمانی با اشتیاق شغلی و رفتار سازمانی مثبت پرستاران با نقش میانجی اهداف شغلی فردی آنان، مرکز تحقیقات مراقبت‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران، 27(88)، 22-33.
  18. معنوی‌پور، داود، قماشچی، فردوس، سها، پرویز. (1389). بررسی رابطه خلاقیت مدیران با یادگیری سازمانی پرسنل کارخانه‌های دولتی شهرستان گرمسار، فصلنامه تازه‌های روان‌شناسی صنعتی/ سازمانی، 1(4)،9-16.
  19. ملایی، مریم، مهداد، علی، گل پرور، محسن. (1393). رابطة معنویت در محیط کار، انگیزة درونی و اشتیاق شغلی با عملکرد وظیفه، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15(2):47-55.
  20. مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز، آتش‌افروز، عسکر، شهنی ییلاق، منیجه، رضایی، شبنم. (1392). مقایسه سلامت عمومی، استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس استثنایی و عادی، دانشور رفتار،20(9):53-64.
  21. میرحیدری، اشرف، سیادت، سیدعلی، هویدا، رضا، عابدی، محمدرضا. (1391). رابطه یادگیری سازمانی و خودکارآمدی مسیر شغلی با اشتیاق کاری مدیران، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(2)، 139-154.
  22. میرزادارانی، حمیده. (1392). اشتیاق شغلی دریچه‌ای به‌سوی نشاط اجتماعی، علوم اجتماعی، 17(6) ،62-70.
  23. ندرلو، معصومه، یغمایی، فریده. (1393).کیفیت زندگی کاری معلمان شاغل در مدارس استثنایی، روان پرستاری، 2(2):57-66.
  24. نعامی، بدالزهرا، تقی‌پور، آذین، نیسی، عبدالکاظم. (1390). رابطه فرهنگ سازمانی با اشتیاق شغلی، انگیزش شغلی و رفتارهای نوآورانه با میانجی گری توانمندسازی روانشناختی، علوم رفتاری، 5(4)،325-333.
  25. نعامی، عبدالزهرا، پیریایی، صالحه. (1390). رابطۀ ابعاد انگیزش شغلی خودتعیین‌کنندگی با اشتیاق شغلی در کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان، مشاورۀ شغلی و سازمانی، 3(9):15-19.
  26. نوری، ابوالقاسم، عریضی، حمیدرضا، زارع، راضیه، بابامیری، محمد. (1389). ارتباط مؤلفه‌ای اشتیاق شغلی با ابعاد تعهد سازمانی، تازه‌های روان‌شناسی صنعتی/سازمانی، 1(5)،9-15.
  27. نیلی‌پور طباطبایی، سیداکبر، جان‌نثاری، محبوبه. (1392). بررسی رابطه بین رهبر خدمتگزار و رهبری پدرسالارانه و مولفه‌های آن در سازمان‌های شهر اصفهان، رهبری و مدیریت آموزشی، 7(4)،111-132.
  28. هاشمی شیخ شبانی، سیداسماعیل، اصلانپور جوکندان، محمد، نعامی، عبدالزهرا. (1391). نقش میانجی اشتیاق شغلی در رابطه جو روان‌شناختی و خودارزشیابی‌های محوری با عملکرد وظیفه‌ای و قصد ترک شغل، مشاوره شغلی و سازمانی، 4(11)،13-32.
  29. هداوند، سعید، جوانبخش، علی‌رضا. (1393). بررسی رابطه مولفه‌های یادگیری سازمانی با توسعه مهارت‌های حرفه‌ای مهندسان، فناوری آموزش، 8(4)،253-260.
  30. وزیرپناه، زهره (1391). بررسی رابطۀ میزان اشتیاق شغلی و ابعاد نگرش‌های کاری کارکنان در دستگاه‌های اجرایی شهرستان کاشمر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی رفسنجان.
  31. فهیم‌نیا، فاطمه، موسی‌خانی، محمد، آذرگون، مریم. (1390). بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده با فرسودگی شغلی (مطالعه موردی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران)، نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 45(56):13-34.
  32. افراسیابی، حسین، جمشیدی سلوکلو، بهنام، قدرتی، حسین. (1392)، مطالعه رضایت شغلی در ارتباط با مشارکت و بیگانگی در میان کارکنان شرکت برق منطقه‌ای فارس، جامعه‌شناسی کاربردی، 4 (1): 177-190.
  33. منجمد، زهرا، قربانی، طاهره، مستوفیان، فرناز، و اویسی‌پور، رکسانا و دیگران. (1383). ارزیابی میزان رضایت شغلی گروه پرستاری مراکز بهداشتی، درمانی و آموزشی سراسر کشور، فصلنامه حیات؛ 10(23): 39-48.
  34. هومن، حیدر علی. (1381)، تهیه و استاندارد ساختن مقیاس رضایت شغلی، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  35. Bakker AB., Leiter MP. (2010). Work engagement: A handbook of essential theory and research, (1ed), New York: Psychology Press.
  36. Batista-Taran LC., Shuck MB., Gutierrez CC., & Baralt S.(2009). The role of leadership style in employee engagement, In M. S. Plakhotnik, S. M. Nielsen, & D. M. Pane (Eds.), Proceedings of the Eighth Annual College of Education & GSN Research Conference (pp. 15-20).
  37. Clercq DD., Bouckenooghe D., Raja U., Matsyborska G. (2014). Servant Leadership and Work Engagement: The Contingency Effects of Leader–Follower Social Capital, Human Resource Development Quarterly, 25(2), 183-212.
  38. Ehrhart, MG. (2004). Leadership and Procedural Justice Climate as Antecedents of Unit Level Organizational Citizenship behavior, Personal Psychology Journal, 57(1):61-94.
  39. Ghadi, MY., Fernando, M., Caputi, P.,2013, Transformational leadership and work engagement: The mediating effect of meaning in work, Leadership & Organization Development Journal, 34(6):532-50.
  40. Hsiu-Yen, H. (2009). Organizational Learning Culture's Influence on Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Turnover Intention among R&D Professionals in Taiwan during an Economic Downturn, Ph.D Thesis, University of Minnesota.
  41. Hung RYY., Yang B., Lien BY H., McLean GN., & Kuo YM. (2010). Dynamic capability: Impact of process alignment and organizational learning culture on performance, Journal of World Business, 45(3):285-94.
  42. Khorram ZA., Qureshi IW., Sadiya A. (2012).The Effective Leadership Style in NGOs: Impact of Servant leadership Style on Employees’ work Performance and mediation effect of work motivation, International Journal of Economics and Management Sciences, l (11):43-56.
  43. Lewis D. (2002). Five Years on the Organizational Culture Saga Revisited, Leadership & Organization Development Journal, 23(5):280-87.
  44. Nathan RM. (2014). Impact of Servant-Leadership on Employee Engagement and Workplace Productivity, Argosy University.
  45. Örtenblad A. (2004). The Learning Organization: Towards an Integrated Model, the Learning Organization, and 11(2):129-44.
  46. Rose CM. Kumar N., Pak OG. (2009). the Effect of Organizational Learning on Organizational Commitment, Job Satisfation and Work Performance, the Journal of Applied Business Research, 25(6):55-65.
  47. Song, j.; Joo, Back-K. (Brian); Chermack, Thomas J. (2009). The Dimensions of Learning Organization Questionnaire (DLQQ): A validation study in a Korean context, Human resource development quarterly, 20 (1):43-64.
  48. Sutherland S. (2003). The Public Library as a Learning Organization, in world library and information congress: 69th IFLA general conference and council, (1-9 August, Berlin).
  49. Wang X. (2005). Relationship among Organizational Learning Culture, Job Satisfaction, Organizational Commitment in Chinese State-Owned and Privately Owned Enterprise, Ph.D Thesis, University of Minnesota.
  50. Wright BE., Kim S. (2004), Participation’s Influence on Job Satisfaction, Review of Public Personnel Administration, 24(1):18-40.