پیش بینی رفتارهای انحرافی معطوف به سازمان و همکاران براساس منبع کنترل و ادراک استرس شغلی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه آزاد ساوه

3 دانشگاه آزاد کرج

چکیده

3]این پژوهش با هدف پیش‌بینی رفتارهای انحرافی معطوف به سازمان و همکاران براساس منبع کنترل و ادراک استرس شغلی به مرحله اجرا درآمد. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی­- همبستگی محسوب­ می­شود. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان مناطق نوزده ­گانه آموزش و پرورش تهران در تابستان 1395 تشکیل دادند، که از میان آن‌ها 273 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه منبع کنترل (راتر، 1966)، استرس شغلی (اسپکتور و جکس، 1998) و پرسشنامه رفتارهای انحرافی (بنت و رابینسون، 2000) معطوف به سازمانی و معطوف به همکاران بود. داده‌ها از طریق روش‌های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرا گرفتند و یافته‌ها نشان دادند که، منبع کنترل با رفتار انحرافی (همکاران و سازمان) (01/0≥P)، و ادراک استرس شغلی با رفتارهای انحرافی (سازمان و همکاران) (01/0≥P) دارای رابطه مثبت و معنادار هستند. علاوه بر این نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که طی دو گام ادراک استرس شغلی و منبع کنترل توانسته‌اند تا 6/7 درصد از واریانس رفتارهای انحرافی (سازمان و همکاران) (01/0≥P و 956/11F=) را پیش‌بینی کند. براساس نتایج پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که استخدام افراد با منبع کنترل درونی باعث کاهش رفتارهای انحرافی (معطوف به سازمان و همکاران) خواهد شد.واژه‌های کلیدی: ادراک استرس شغلی- رفتارهای انحرافی (سازمان و همکاران) - منبع کنترل.  The purpose of this research was to predict deviant behaviors directed to organization and colleagues based on locus of control and perception of job stress. The design of the study was descriptive-correlational and the sample was all the employees of Education Organization of Tehran in summer 2016. The instruments were as follow: Locus of Control Questionnaire (Rotter, 1966), Job Stress (Spector and Jex, 1998) and Deviant Behavior Questionnaire directed to organization and colleagues (Bennett and Robinson, 2000). Data were analyzed step by step using Pearson correlation coefficient and stepwise multiple regression analysis. The findings revealed that there was a significant positive relationship between locus of control and deviant behaviors (organization and colleagues) (p ≤0.01) and perception of job stress and deviant behaviors (organization and colleagues) (p ≤0.01). Moreover, the results of stepwise multiple regression revealed that perception of job stress and locus of control could predict variance of deviant behaviors (organization and colleagues) up to 6.7% (p ≤0.01 & f=11.956). Based on the obtained results it can be concluded that employing people with internal locus of control will decrease deviant behaviors (directed to organization and colleagues).Key Words: locus of control- perception of job stress- deviant behaviors (organization and colleagues). 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Predicting deviant behaviors directed to organization and colleagues based on locus of control and perception of job stress

نویسندگان [English]

  • sogand ghasemzadeh 1
  • monireh sadat hosseini 2
  • arezoo valinezhad 3
1 university of Tehran
2 Azad university of Saveh
3 Azad university of Karaj
چکیده [English]

The purpose of this research was to predict deviant behaviors directed to organization and colleagues based on locus of control and perception of job stress. The design of the study was descriptive-correlational and the sample was all the employees of Education Organization of Tehran in summer 2016. The instruments were as follow: Locus of Control Questionnaire (Rotter, 1966), Job Stress (Spector and Jex, 1998) and Deviant Behavior Questionnaire directed to organization and colleagues (Bennett and Robinson, 2000). Data were analyzed step by step using Pearson correlation coefficient and stepwise multiple regression analysis. The findings revealed that there was a significant positive relationship between locus of control and deviant behaviors (organization and colleagues) (p ≤0.01) and perception of job stress and deviant behaviors (organization and colleagues) (p ≤0.01). Moreover, the results of stepwise multiple regression revealed that perception of job stress and locus of control could predict variance of deviant behaviors (organization and colleagues) up to 6.7% (p ≤0.01 & f=11.956). Based on the obtained results it can be concluded that employing people with internal locus of control will decrease deviant behaviors (directed to organization and colleagues).

کلیدواژه‌ها [English]

  • locus of control- perception of job stress- deviant behaviors (organization and colleagues)
  1. برزگر بفرویی، کاظم. و اربابی، یونس. (1394). رابطه بین منبع کنترل و تنیدگی شغلی با رضایت شغلی در معلمان مدارس استثنایی. مجله تعلیم و تربیت استثنایی. سال 15، شماره 1، فروردین، ص 15- 24.
  2. حاتمی، حمیدرضا. محمدی، ناهید، ابراهیمی، سیدمحسن. و حاتمی، معصومه (1389). رابطه منبع کنترل و ویژگی‌های شخصیتی. مجله اندیشه و رفتار. دوره 5، شماره 18، زمستان. ص 30-21.
  3. حسینی، منیره.، مهداد، علی.، و گل پرور، محسن. (1392). تحلیل رابطه بین حمایت سازمانی ادراک شده با ادراک استرس شغلی و رفتارهای انحرافی براساس مدل معادلات ساختاری. مجله روان شناسی اجتماعی. 8 (28)، 29-17.
  4. عسگری، پرویز. (1388). راهنمای آزمون‌های روانشناختی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، چاپ اول، 387 ص.
  5. مسعود نیا، ابراهیم. (1386). رابطه بین منبع کنترل و استراتژی‌های مقابله در دانشجویان دانشگاه یزد. مطالعات روانشناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا. دوره 3، شماره 4.
  6. مولایی، ع، یزدانبخش، ک، کرمی، ج، (1393). رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت و منبع کنترل با سازگاری شغلی کارکنان شرکت گاز کرمانشاه. فصلنامه شخصیت و تفاوت‌های فردی. 3 (4)، 121-107.
  7. گل پرور، محسن. ادیبی، زهرا. و مصاحبی، محمدرضا. (1389). پیوند میان تقاضاهای شغلی با فرسودگی شغلی نگاهی بر نقش منابع شغلی از دیدگاه کی مدل تعامل گرا. دومین کنگره دوسالانه روانشناسی صنعتی و سازمانی ایران، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان.
  8. گل پرور، محسن. نیری، شیرین.، و مهداد، علی. (1387). رابطه استرس، فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی سازمانی در شرکت سهامی ذو ب آهن: شواهدی برای مدل استرس فرسودگی (عدم تعادل) – جبران. یافته‌های نو در روانشناسی، 2(8)، 19-34.
  9. Aftab, H. & Javeed,A. (2012(. The Impact of Job stress on the Counterprouductive Work Behavior (CWB): A Case Study from the Financial Spector of Pakistan. Journal of Contemporary Research in Busines, (4): 590-604.
  10. April, K., Dhararni B.& Peters K. (2012). Impact of Locus of Control Expectancy on Level of Well-Being. Review of European Studies. (2): 124-137.
  11. Barbaranelli, C., Fida, R., & Gualandri, M. (2013). Assessing underproductive work behavior: A study on the dimensionality of CWB-HECKLISTTPM. Journal of TPM. 20, (3): 235-248.
  12. Bibi, Z., Karim, J., & Ud Din, S. (2013). Workplace incivility and counterproductive work behavior: Moderating role of emotional intelligence. Pakistan Journal of Psychological Research, 28, 317-334.
  13. Cassidy T, Long C. (2010). Problem-Solving style, stress and psychological illness: development of a multifactorial measure. British Journal of clinical psychology, 35, 265-77
  14. Christian, J. S., Ellis, P. J. (2014). The Crucial Role of Turnover Intentions in Transforming Moral Disengagement Into Deviant Behavior at Work, Jornal of Business Ethics 119:193–208.
  15. Demir S, Demir SG, Bulut H, Hisar F (2014). Effect of mentoring program on ways of coping with stress and locus of control for nursing students. Asian Nursing Research, 8(4): 254-60
  16. Golparvar, M., Dehghan, S., & Mehdad, A. (2014). Relationship between emotional exhaustion and deviant behaviors: Moderating role of big five personality traits. International Journal of Scientific Research in Knowledge, 2(6), 285-296.
  17. Golparvar, M., Kamkar, M., & Javadian, Z. (2012). Moderating effects of job stress in emotional exhaustion and feeling of energy relationships with positive and negative behavioral outcomes: Introducing the job stress multiple functions approach. International Journal of Psychological Studies, 4(4), 99-112.
  18. Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki,O. and Mcnamara, R.(2005), ‘ The role of leader-member exchanges in mediating the relationship between locus of control and work reaction’.journal of Occupation and organizational psychology, Vol. 78, No.1,pp.141-147
  19. Me nard, Julie; Brunet, Luc & Savoie, Andre (2011). Interpersonal Workplace Deviance: Why do Offenders act out? A Comparative Look on Personality and Organizational Variables. Canadian Journal of Behavioral Science, 43(4), pp. 309-317.
  20. Mitchel, M. and Ambrose, M L. )2007(. Abusive supervision and work place deviance and the moderating effects of negative reciprocity beliefs. Journal of Applied Psychology, 92 (4):1159-1168.
  21. Mojoyinola, J.K. (2008). Effects of job stress on health, personal and work behaviour of nurses in public hospitals in ibadan metropolis, nigeria. Ethno-Med. 2, (2):143-148.
  22. Nofziger, S. (2010). A gendered perspective on the relationship between self-control and deviance. Feminist Criminology, 5(1), 29-50.
  23. Oneill,T. A. & Hastings S. E. (2011). Explaining workplace deviance behavior with more than just the “Big Five”. Personality and Individual Differences. 50 , 268-273.
  24. Ozkan T, Lajunen T.(2005). Multidimensional traffic locus of control scale (T-LOC): factor structure and relationship to risky driving. Pers Indiv Differ; 38(3): 533-45.
  25. Rogojan P. (2009). Deviant Workplace Behavior in Organizations: Antecedents, Influences, and Remedies. Angestrebter akademischer Grad Magister der Sozial- und Wirtschaftswissenschaften (Mag. rer. soc. oec.) Wien.
  26. Roberts, Sara J. (2012). Application of the Stressor-emotion Model of Counterproductive Work Behavior to Incivility. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nebraska at Omaha.
  27. Rossier J, Dahourou D, Mccrae RR ve ark. (2005). Structural and Mean-Level Analyses of the Five-Factor Model and Locus of Control. Further Evidence From Africa”, J Cross- Cultural Psychol. 36:227-246.
  28. Rotter, J. B. (1966). Generalized Expectancies For Internal Versus External Control of Reinforcement. Psychological Monographs, 80. 609.
  29. Siegrist, J. (2005). Social reciprocity and health: newscientific evidence and policy implications.Psychoneuroendocrinology, 30: 1033-1038.
  30. Smithikrai, C. (2014). Relationship of cultural values to counterproductive work behavior: The mediating role of job stress. Asian Journal of Social Psychology, 17, 36–43.
  31. spector, P. E., & Fox, S. (2010). Counterproductive Work Behavior and Organizational Citizenship Behavior: Are They Opposite Forms of Active Behavior? Applied Psychology: An International Eview, 59 (1): 21-39.
  32. Spector, P. E. (2011). The relationship of personality to counterproductive work behavior (CWB): An integration of perspectives. Human Resource Management Review, 21 (2011) 342–352.
  33. Srivastava , St. (2011). Job burnout and managerial effectiveness relationship: Moderating effects of locus of control and perceived Organisational support: An empirical study on Indian managers. Asian Journal Of Management Research. 2: 329- 347.
  34. Taylor, Olusore Anita (2012). The Relationship Between Culture and Counterproductive Workplace Behaviors: A Meta-analysis. Unpublished Doctoral Dissertation in Psychology, The School of Graduate and Postdoctoral Studies, The University of Western Ontario, London, Ontario, Canada.
  35. Wei, F. & Si, S. )2011(. Tit for tat? Abusive supervision and counterproductive work behaviors: The moderating effects of locus of control and perceived mobility. Asia Pac J Manag. 10: 1 -16.
  36. Van Vegchel N, Dejonge J, Landsbergis P A .(2005). Occupational stress in (inter)action: the interplay between job demands and job resources. Journal of Organization Behavior. 26: 535-56.
  37. Van Jaarsveld, Danielle D.; Walker, David D. & Skarlicki, Daniel P. (2010). The Role of Job Demands and Emotional Exhaustion in the Relationship between Customer and Employee Incivility. Journal of Management, 38(6), pp. 1486-1504.
  38. Yildiz, Bora & Alpkan, Lutfihak (2015). A theoretical model on the proposed predictors of destructive deviant workplace behaviors and the mediator role of alienation. Social and Behavioral Sciences,210, 330-338.
  39. Zribi, Habib & Souaï, Sidi (2013). Deviant Behaviors in Response to Organizational Injustice: Mediator Test for Psychological Contract Breach: The Case of Tunisia. Journal of Business Studies Quarterly, 4(4), pp. 1-25.