مقایسه تعارض کار – خانواده و سازگاری زناشویی در کارمندان مرد نوبت کار و غیر نوبت کار شرکت پتروشیمی مناطق نفت‌خیز جنوب

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ بهشتی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسه تعارض کار- خانواده و سازگاری زناشویی در کارکنان مرد نوبت کار و غیرنوبت کاری شرکت پتروشیمی مناطق نفت خیز جنوب است. روش پژوهش توصیفی و از نوع علی مقایسه­ای است. حجم نمونه 322 نفر از کارکنان مرد نوبت کار و غیرنوبت کار شرکت پتروشیمی مناطق نفت خیز جنوب که در سال 1393 مشغول به فعالیت بودند است. روش پژوهش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای است. برای گردآوری اطلاعات از مقیاس اندازه­گیری کار- خانواده کارلسون (18 ماده­ای) و پرسش­نامه سازگاری زناشویی اسپانیر (32 ماده­ای) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده­های طرح پژوهش از آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد بین تعارض کار– خانواده، سازگاری زناشویی در بین کارمندان نوبت کار و غیرنوبت تفاوت معناداری وجود دارد. با این­که نقش­های چندگانه دارای کارکردهای خاص هستند، زمانی­که فرد به­طور هم­زمان به ایفای دو یا چند نقش می­پردازد، خصوصاً زمانی که این نقش­ها دارای انتظارات متفاوت و متضاد است، فرد دچار تعارض می­شود. نتایج نشان داد کارمندان غیرنوبت کار از رضایت و سازگاری زناشویی بیشتر برخوردارند و تعارض کمتری را تجربه می­کنند.

کلیدواژه‌ها


  1. احمدی، خدابخش؛ فتحی‌آشتیانی، علی؛ نوابی‌نژاد، شکوه. (1384). بررسی عوامل زمینه‌ای - فردی و ارتباطی – دوجانبه‌ای موثر بر سازگاری زناشوئی، فصلنامه خانواده‌پژوهی، شماره 3، ص، 221.
  2. ارشدی، نسرین؛ کازرونی عفیفون، فاطمه؛ نیسی، عبدالکاظم. (1393). رابطه تعارض کار- خانواده با سلامت عمومی، نارسایی شناختی در محیط کار و رضایت زناشویی: نقش تعدیل‌کننده کیفیت خواب و خودکارآمدی تعارض کار- خانواده، نشریه علوم رفتاری، شماره30، ص، 295.
  3. تیمور ارازی، عبدالصالح؛ نیازی، ایل امان؛ ارکاکلی، رقیه. (1392). بررسی رابطه تعارض کار- خانواده با میزان رضایت زناشویی و سلامت عمومی در کارکنان متاهل. فصلنامه علوم شناختی؛ شماره 45، ص، 8.
  4. ثنایی‌ذاکر، باقر. (1379) .مقایس‌های سنجش خانواده و ازدواج، اتشارات بعثت، چاپ اول، تهران، ایران.
  5. خدابخشی کولایی،آناهیتا. شیخی، غلامرضا. ازخوش، منوچهر (1391): بررسی رابطه‌ی ویژگی‌های شخصیت با تعارض کار خانواده در معلمان منطقه 5 تهران. فصلنامه‌ی مشاوره شغلی و سازمانی، شماره 11، ص، 116.
  6. رستگار خالد، امیر (1383). بررسی تعارض نقش‌های شغلی ـ خانوادگی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد. سال یازدهم، دوره جدید، شماره 4.
  7. رسولی، پ. (1386). تأثیرآموزش مدیریت زمان بر تعارض کار- زندگی پرستاران دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله دانشکده پرستاری مامایی. دوره، 15، شماره، 3، 5-11.
  8. شکوهمند، لیلا، باغبان، ایران، (1387). تأثیرآموزش توانمندسازی روان‌شناختی بر سازگاری کاری و سرزندگی کارکنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
  9. فاتحی‌زاده، مریم؛ نقوی، اعظم؛ سلطانی، مرضیه. (1389). بررسی میزان شیوع تعارض کار- خانواده و خانواده-کار و ارتباط آن با متغیرهای رضایت زناشویی و شغلی در زنان؛ فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی؛ شماره 3؛ ص، 19.
  10. ملکی‌ها، مرضیه؛ باغبان، ایران. فاتحی‌زاده، مریم (1387): بررسی تاثیر کار شیفتی بر تعارض کار خانواده و رضایت زناشویی، نشریه علوم رفتاری، شماره 5، ص7.
  11. ملکی‌ها، مرضیه. عابدی، محمدرضا؛ باغبان، ایران. جوهری، عباس. فاتحی‌زاده، مریم (1392): بررسی اثربخشی آموزش مدیریت تعارض کار خانواده بر رضایت زناشویی زنان شاغل دانشگاه اصفهان .مجله‌ی دستاوردهای روا‌ن‌شناختی، دانشگاه شهید چمران اهواز. شماره‌ی 2؛ ص، 15.
  12. عریضی، حمیدرضا؛ جوانمرد، شبنم؛ نوری، ابولقاسم. (1393). رابطه تعارض کار-خانواده با عدالت سازمانی، تعهد سازمانی و سرزندگی با توجه به نقش برنامه کاری اقماری و غیراقماری. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، شماره 56، ص، 105.
  13. عریضی، حمیدرضا؛ دیباجی، سیدمیثم؛ صادقی، میثم. (1389). بررسی رابطه تعارش کار-خانواده با حمایت سازمانی ادارک شده، استرس شغلی و خودتسلط‌یابی در کارکنان اقماری. مجله پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، سال اول، شماره2، ص، 151.
  14. Chiu, R. K, Man. J. S, Thayer. J. (2008): effects of role conflicts and role satisfactions on stress of three profession in Hong Kong: A path analysis approach. journal of managerial psychology. vol: 13
  15. Hsu, Yu Ru. (2011). Work-family conflict and job satisfaction in stressful working environments. International Journal of Manpower, Bradford: Vol. 32, Iss. 2; pg. 233.
  16. Lapierre Laurent M., Spector Paul E., Allen Tammy D., Poelmans Steven, Cooper Cary L., O'Driscoll Micheal P., Sanchez Juan I., Brough Paula, Kinnunen Ulla. (2008). Family-supportive organizational perceptions, multiple dimensions of work-family conflict, and employee satisfaction: A test of model across five samples, journal of vocational behavior, 73, 92-106.
  17. Parayitam, Satyanarayana Narender Kumar Kalra. (2008). From work-family conflicts to psychological stress, job satisfaction and to life satisfaction: A proposed integrative model. Journal of Organizational Culture, Communication and Conflict, Cullowhee: Vol. 12, Iss. 2; pg. 49, 15 pgs.