اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودشفقتی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی کارکنان دارای تعارض کار و خانواده

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

2 استادیار و هیئت علمی، دانشگاه تربیت دبیری شهید رجایی تهران، تهران، ایران.

3 استادیار واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران.

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودشفقتی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی کارکنان دارای تعارض کار و خانواده انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کارمندان با تعارض کار و خانواده در شرکت ایران خودرو (شهر تهران) در شش‌ماهه دوم سال 1398 بود. در این پژوهش تعداد 30 کارمندان با تعارض کار-خانواده با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل گمارده شدند (در هر گروه 15 کارمند). گروه آزمایش به مدت 10 جلسه تحت آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک قرار گرفتند. در این پژوهش از پرسشنامه‌‌های تعارض کار- خانواده (کارلسون و همکاران، 2000)، خودشفقتی (نف، 2003) و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (دنیس و وندروال، 2010) استفاده شد. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار آماری 23SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک بر خودشفقتی(001/0p<) و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی(001/0p<) کارکنان دارای تعارض کار و خانواده تاثیر معنادار داشته است. بدین صورت که این درمان توانسته منجر به بهبود خودشفقتی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی کارکنان شود. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که رفتاردرمانی دیالکتیک با بهره‌گیری از تکنیک‌های تحمل پریشانی، پذیرش و خودنظم‌جویی هیجانی می‌تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود خودشفقتی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی کارکنان دارای تعارض کار و خانواده مورد استفاده گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Dialectic Behavior Therapy on Self-Compassion and Psychological Flexibility among Employees with Work-Family Conflict

نویسندگان [English]

  • robabeh keshavarz mohammadi 1
  • jamshid jarareh 2
  • fatemeh khoyeeni 3
1 PhD Student in Counseling, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor and Faculty, Shahid Rajaei Tarbiat Dabiri University, Tehran, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor Firoozkooh Branch, Islamic Azad University, Firoozkooh, Iran.
چکیده [English]

Aims: The present study aimed to investigate the effectiveness of dialectical behavior therapy on self-compassion and psychological flexibility in workers with work-family conflict. Methods: This was a quasi-experimental study with a pretest post-test design and a control group with a two-month follow-up stage. The statistical population included the employees with work-family conflict at Iran Khodro Company (Tehran) in the second half of 2019-2020. Thirty employees with work-family conflict were randomly selected and assigned to experimental and control groups (n = 15). The experimental group was trained in dialectical behavior therapy for ten sessions. The Work-Family Conflict Scale (Carlson et al., 2000), the Self-Compassion Scale (Neff, 2003), and the Psychological Flexibility Inventory (Denis and Vanderwall, 2010) were used. Data were analyzed by repeated-measures analysis of variance using SPSS-23 software. Results: The results showed that dialectical behavior therapy significantly affected the self-compassion and psychological flexibility of employees with work-family conflict (p < 0.001). This therapy could lead to improvements in employees' self-compassion and psychological flexibility. Conclusion: According to the present study, dialectical behavior therapy could be used as an efficient therapy to improve the self-compassion and psychological flexibility of employees with work-family conflict by using techniques such as stress-bearing, acceptance, and emotional self-regulation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological Flexibility
  • Work-Family Conflict
  • Self-Compassion
  • Dialectic Behavior Therapy

مراجع

اصفهانی اصل، م؛ بهاران، ن. (۱۳۹۴). رابطه احساس انسجام، انعطاف‌پذیری کنشی و سخت‌کوشی با بهزیستی روان‌شناختی در کارکنان بیمارستان امام علی اندیمشک، کنفرانس بین المللی علوم انسانی، روان‌شناسی و علوم اجتماعی.
آقایوسفی، ع؛ ترخان، م؛ قربانی، ط.(1394). تاثیر رفتاردرمانی دیالکتیک بر کاهش تکانشگری در زنان مبتلا به همبودی اختلالات شخصیت مرزی و سومصرف مواد، فصلنامه اعتیادپژوهشی، 9(34): 98-79.
ایرجی‌راد، ا؛ ملک‌زاده نصرآبادی، ا.(1396). بررسی تأثیر سرمایه روان‌شناختی با میانجی‌گری انگیزه پیشرفت بر خلاقیت دانشجویان. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(4): 70-51.
پیمان‌نیا، ب؛ حمید، ن؛ مهرابی‌زاده هنرمند، م؛ محمودعلیلو، م.(1397). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک مبتنی بر آموزش مهارت‌ها به خانواده و فرزند بر تکانشگری و کیفیت زندگی دختران دارای رفتارهای خودجرحی. نشریه پژوهش در توانبخشی پرستاری، 4(4): 17-8.
تیموری، س؛ غفاریان، گ؛ یزدان پناه، ف. (1397). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر رضایت زناشویی در تعارض زوجینی، پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 8(2): 101-115.
خسروی، ص؛ صادقی، م؛ یابنده، م. (1392). کفایت روانسنجی مقیاس شفقت خود (SCS). فصلنامه روش­ها و مدل‌های روان‌شناختی، 3(13): 47-59.
سعیدی، ض؛ قربانی، ن؛ سرفراز، م.ر؛ شریفیان، م.ح. (1394). رابطه شفقت خود، ارزش خودتنظیمی هیجان خودآگاه، مجله پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 6(3): 9-1.
شیخ سجادیه، م؛ آتش‌پور، س.ح.(1396). اثربخشی آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک به شیوه گروهی بر پریشانی روان‌شناختی زنان نابارور در شهر اصفهان، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 18(1): 29-23.
علوی، خ؛ مدرس غروی، م؛ امین یزدی، س.ا؛ صالحی قدردی، ج.(1390). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی به شیوه گروهی (با تکیه بر مولفه های هوشیاری فراگیر بنیادین، تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی) بر نشانه های افسردگی در دانشجویان، مجله اصول بهداشت روانی، 13(2): 135-124.
علیزاده، ع؛ علیزاده، ع؛ محمدی، ا.(1392). اثربخشی آموزش فردی مهارت‌های رفتاردرمانی دیالکتیک بر افسردگی اساسی، نشریه روان‌پرستاری، 1(2): 69-62.
فاضلی، م؛ احتشام‌زاده، پ؛ و هاشمی شیخ‌شبانی، س.ا. (1393). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده، مجله اندیشه و رفتار، 9(34): 36-27.
کربلایی محمد میگویی، ا؛ احدی، ح؛ شریفی، ح؛ جزایری، س.م.(1389). اثربخشی رفتاردرمانگری دیالکتیکی همراه با دارودرمانگری در مقایسه با دارو درمانگری در کاهش افکار خودکشی بیماران دچار افسردگی اقدام کننده به خودکشی، فصلنامه روان شناسی کاربردی، 4(16): 41-25.
متشرعی، م.ح؛ نیسی، ع. (1389). آزمون الگوی نظری از تعارض کار- خانواده در پرستاران بیمارستان‌های دولتی شهر شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
نعامی، ع؛ محمودی کیا، م. (1398). رابطه تعارض کار- خانواده با فشار روان‌شناختی و رضایت زندگی، مجله روان‌شناسی، 23(1): 99-111.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار