الگوی رابطه زنجیره ای ویژگی های شغلی، خشنودی از شغل با رفتارهای نوآورانه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی‌های شغل (اختیار، بازخورد، هویت، اهمیت و تنوع) و رفتارهای نوآورانه با در نظر گرفتن نقش میانجیگرانه خشنودی از شغل انجام گردید. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان پژوهشکده‌های دانشگاه صنعتی اصفهان تشکیل داده‌اند که از میان آن‌ها 174 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب گردیدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های رفتارهای نوآورانه کانتر (1988)، خشنودی از شغل اسمیت، کندال و هیولین (1969) و ویژگی‌های شغلی هاکمن و الدهام (1976) بود. داده‌ها از طریق معادلات ساختاری تحلیل شد و نتایج تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که طی یک سلسله روابط زنجیره‌ای بین ویژگی‌های شغل با خشنودی از شغل و رفتارهای نوآورانه کارکنان رابطه (معنادار) وجود دارد. ویژگی­های شغل با خشنودی از شغل دارای رابطه معنادار بوده و توانسته است تا 33 درصد از واریانس خشنودی از شغل را تبیین و در ادامه خشنودی از شغل با رفتارهای نوآورانه کارکنان دارای رابطه معنادار بوده و توانسته است تا 6/2 درصد از واریانس رفتارهای نوآورانه را تبیین نماید. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان رفتارهای نوآورانه را از طریق ویژگی‌های شغلی و خشنودی از شغل افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Chain relationship model of job characteristics, job satisfaction and innovative behaviors

چکیده [English]

The main purpose of this research was to study the Chain relationship of job characteristics, job satisfaction and innovative behaviors. The study was descriptive and correlative and population included all employees of the Isfahan University of Technology research Institutes in the spring of 1395, of which 174 person were selected through convenience sampling method. Research instruments consisted of innovative behaviors questionnaire by Kanter (1988), job satisfaction questionnaire by Smith, Kendall and Hulin (1969) and job characteristics questionnaire by Hackman and Oldham (1976). Data were analyzed with use of Structural Equation Model (SEM) and result revealed that there are significant chain relationship between job characteristics (autonomy, feedback, task identity, task significance and skill variety), job satisfaction and innovative behaviors. Job characteristics have a significant relationship with job satisfaction and are able to explain 33% of job satisfaction variance, and more job satisfaction has a significant relationship with employee’s innovative behaviors and has been able to explain 6.2% of the variance innovative behaviors. Based on current research’s results, innovative behaviors could be increased by existence of job characteristics and increasing of satisfaction from job.

کلیدواژه‌ها [English]

  • job satisfaction- innovative behaviors- job characteristics

مراجع

  1. ابراهیم پور، حبیب؛ خلیلی، حسن؛ حبیبیان، سجاد؛ سعادتمند، محمد (1390). بررسی رابطه بین ویژگی‌های شغلی و رفتار شهروندی سازمانی در مرکز آموزش صداوسیما (با تأکید بر مدل هاکمن و اولدهام). پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال سوم، شمارة 5: 90-125.
  2. ارشدی، نسرین (1369). رابطه فشار روانی ناشی از تعارض و ابهام نقش با عملکرد و خشنودی شغلی مدیران و کارآموزان با توجه به اثر تعدیل‌کننده استقلال کاری و پیوستگی گروهی. پایان‌نامه دکترا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  3. افشاری، ایرج؛ انعامی، مسعود (1385). بررسی تأثیر آموزش ضمن خدمت بر نوآوری سازمانی کارکنان اداری دانشگاه رازی کرمانشاه. طرح پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه.
  4. ثابت مهارلوئی، عباس؛ داودی، علی؛ هاشمی، علیرضا؛ افتخاری، عابدین؛ رکنی، احسان (1394). ارائه مدل علی بررسی متغیرهای مرتبط با رفتار نوآورانه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، دوره 8 شماره 17: 1-11.
  5. ذاکریان، سید ابوالفضل؛ تیموری، غلام حیدر؛ احمد نژاد، ایمان؛ عباسی نیا، مرضیه؛ رحمانی، عبدالرسول؛ اصغری، مهدی (1392). بررسی ابعاد کیفیت زندگی کاری و ارتباط آن با رضایت شغلی در یک صنعت خودروسازی. فصلنامه انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران، دوره 1, شماره 3: 36-46.
  6. راوری، علی؛ میرزایی طیبه؛ ونکی، زهره (1391). تبیین ماهیت مفهوم رضایت شغلی: مطالعه مروری. فصلنامه مدیریت پرستاری، سال اول، دوره اول، شماره چهارم: 61-71.
  7. رجبی، غلام‌رضا (1392). بررسی رابطه ویژگی‌های شغل و رضایت شغلی در کارکنان پالایشگاه نفت شیراز. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، دوره پنجم، شماره 14: 106-118.
  8. سیادت، سید علی؛ یارمحمدزاده، پیمان؛ پرتوی، محمد (1386). بررسی رابطه بین ماهیت شغل و میزان خلاقیت کارکنان از نظر سرپرستان در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان. مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، سال نوزدهم، شماره 2: 53-68.
  9. طالب بیدختی، عباس؛ انوری، علیرضا (1383). خلاقیت و نوآوری در افراد و سازمان‌ها. ماهنامه تدبیر، سال پانزدهم، شماره 152: 21-25.
  10. فرجی، عبیداله؛ پور رضا، ابوالقاسم؛ حسینی، مصطفی؛ عرب، محمد؛ اکبری، فیض اله (1387). نقش و تأثیر مدل ویژگی‌های شغلی روی رضایت شغلی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره 6، شماره 2: 31-38.
  11. منظری توکلی، مهدیه؛ ملاحسینی، علی؛ محبی، محمد (1387). مطالعه تأثیر ویژگی شغلی کارکنان بر خشنودی مشتریان در بانک‌های خصوصی شهر بندرعباس. عصر مدیریت، شماره 3.
  12. مهداد، علی (1394). روانشناسی صنعتی / سازمانی. ویرایش دهم، تهران انتشارات جنگل جاودانه.
  13. Amabile, T.M., Schatzel, E.A., Moneta, G.B., & Kramer, S.J. (2004). Leader behaviors and the work environment for creativity: Perceived leader support. The Leadership Quarterly, 15(1): 5–32.
  14. Battistelli, A., Montani, F., & Odoardi, C. (2013). The impact of feedback from job and task autonomy in the relationship between dispositional resistance to change and innovative work behavior. European Journal of Work and Organizational Psychology, 22(1): 26–41.
  15. Binnewies, C., & Gromer, M. (2012). Creativity and innovation at work: The role of work characteristics and personal initiative. Psicothema, 24(1): 100-105.
  16. Brief, A. P. (1998). Attitudes in and around organizations, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  17. Burningham, C., & West, M.A. (1995). Individual, climate, and group interaction processes as predictors of work team innovation. Small Group Research, 26: 106-117.
  18. Dackert, I., Loov, L.A., & Martensson, M. (2004). Leadership and climate for innovation in teams. Economic and Industrial Democracy, 25(2): 301-318.
  19. Edvards, B.D., Bell, S.T., Arthur, W., & Decuir, A.D. (2008). Relationships between facets of job satisfaction and task and contextual performance. Applied Psychology: An International Review, 57(3): 441-465.
  20. Franco, L.M., Bennett, S., Kanfer, R., & Stubblebine, P. (2004). Determinants and consequences of health worker motivation in hospitals in Jordan and Georgia. Social Science & Medicine, 58: 343–355.
  21. Grant, A.M., Fried. Y., Parker, S.K., & Frese, M. (2010). Putting job design in context: Introduction to the special issue. Journal of Organizational Behavior, 31: 145–157.
  22. Hackman, J.R., & Lawler, E.E. (1971). Employee reactions to job characteristics. J. of Applied psychology, 55: 259 –286.
  23. Hackman, J.R., & Oldham, G.R. (1980). Work Redesign Readings, MA: Addison Wesly Publishing Company Inc.
  24. Hackman, J.R., & Oldham, G.R. (1976). Motivation through the design of work: Test of theory. Organizational Behavior and Human Performance, 16(1): 250-279.
  25. Hackman, J.R., & Oldham, G.R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60: 159-170.
  26. Han-Jen Niu, (2014). Is innovation behavior congenital? Enhancing job satisfaction as a moderator. Personnel Review, 43(2): 288-302.
  27. Hessels Jolanda, Brixy Udo, Naude Wim, & Gries Thomas (2014). Skill Variety, Innovation and New Business Formation. IZA Discussion, Paper No. 7889.
  28. Holt, K. (1993). Product. Innovation Management, The University Press, London.
  29. Janssen, O., Van de Vliert, E., & West, M. (2004). The bright and dark side of individual and group innovation: a special issue introduction. Journal of Organization Behavior, 25(2): 2 -4.
  30. Jong, J. (2016). The Role of Performance Feedback and Job Autonomy in Mitigating the Negative Effect of Role Ambiguity on Employee Satisfaction. Public Performance & Management Review, P: 1-21.
  31. Judge, T.A., Boudreau, J.W., & Bretz, R.D. (1994). Job and life attitudes of male executives. Journal of Applied Psychology, 79: 767-782.
  32. Judge, T.A., Hulin C.L., & Dalal R.S. (2009). Job Satisfaction and Job Affect. A chapter to appear in: S. W. J. Kozlowski (Ed.), The Oxford Handbook of Industrial and Organizational Psychology. New York: Oxford University Press.
  33. Kanter, R.M. (1988). When a thousand flowers bloom: structural, collective and social conditions for innovation in organization. Research in Organizational behavior, 10: 169-211.
  34. Katsaros, K., Tsirikas A.N., & Bani, N. (2014). Exploring employees’ perceptions, job-related attitudes and characteristics during a planned organizational change. Journal of Business Science and Applied Management, 9(1).
  35. Keith S. (2008). Creativity, innovation and obviousness. Lewis & Clark Law Review, 12(2): 461-487.
  36. Locke, E.A., & Latham, G.P. (1990). A Theory of goal setting and task performance. Englewood Cliffs, N.J.: prentice – Hall.
  37. Loher, B.T., Noe, R.A., Moeller, N.L., & Fitzgerald, M.P. (1985). A Meta- Analysis of the relation of job characteristics to job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 70(2): 280- 289.
  38. Macey, W.H., & Schneider, B. (2008). The meaning of employee engagement. Industrial and organizational psychology. 1(1): 3-30.
  39. Martins, E.C., & Terblanche, F. (2003). Building organizational culture that stimulates creativity and innovation. European Journal of Innovation Management, 6(1): 64-74.
  40. Mitchell, M.L., & Jolly, J.M. (2007). Research designs explan. 6th ed. USA: Thomson Wads Worth.
  41. Mushtaq, K., Ahmed, M.A., & Warraich, S.U., (2014). A Study on Job Satisfaction, Motivation and Organizational Citizenship Behavior. International Journal of Management Sciences and Business Research, 3( 11).
  42. Nguyen, A.N., Taylor J., & Bradley S. (2003). Job autonomy and job satisfaction: new evidence. Department of Economics Management School Lancaster University Lancaster, England. JEL classification: I31, J28.
  43. Noefer K., Stegmaier R., Molter B., & Sonntag K. (2009). A Great Many Things to Do and Not a Minute to Spare: Can Feedback From Supervisors Moderate the Relationship Between Skill Variety, Time Pressure, and Employees’ Innovative Behavior? Creativity Research Journal, 21(4): 384–393.
  44. O’Cass, A., & Ngo, L.V. (2007). Market orientation versus innovation culture: two routes to superior brand performance. European Journal of Marketing, 41(7/8): 868-87.
  45. Organ, D.W. (1990). The motivational basis of organizational citizenship behavior. Research in Organizational Behavior, 12: 43-72.
  46. Palmer, M.A., (2010). The role of attitudes, individual innovativeness, and organizational support for innovation in evidance-based practice implementation. Ph.D. Dissertation, University of South Dakota:USA.
  47. Pearson L.C., & Moomaw W. (2005). The Relationship between Teacher Autonomy and Stress, Work Satisfaction, Empowerment, and Professionalism. Educational Research Quarterly, 29(1): 38-54.
  48. Ramayah T., Jantan M., & Tadisina S.K. (2001). Job Satisfacation: Empirical Evidence for Alternatives to JDI. National Decision Sciences Conference, San Francisco.
  49. Riggio, R.E. (2002). Introduction to industrial organizational psychology. Third edition. NJ: Prengice-Hall.
  50. Robbins, S.P. (1996). Organizational behavior: Concepts, controversies, applications. 7th ed., Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
  51. Sanders, K., Moorkamp, M., Torka, N., Groeneveld, S., & Groeneveld C. (2010). How to Support Innovative Behaviour? The Role of LMX and Satisfaction with HR Practices. Technology and Investment, 1( 1): 59-68.
  52. Scott, S.G., & Bruce, R.A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. The Academy of Management Journal, 37( 3): 580-607.
  53. Seo, Y., Ko, J., & Price, J.L. (2004). The determinants of job satisfaction among hospital nurses: A model estimation in Korea. International Journal of Nursing Studies, 41(4): 437–446.
  54. Shahri M.A., & Bahloli N. (2015). Investigating the relationship between job characteristics and job satisfaction. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 5(S1): 1198-1203.
  55. Smith, P.C., Kendall, L.M., & Hulin, C.L. (1969). The Measurement of Satisfaction in Work and Retirement. Chicago: Rand-McNally.
  56. Steyn R., & Vawdab N., (2014). Job characteristics: their relationship to job satisfaction, stress and depression, Journal of Psychology in Africa, 24( 3): 281-284.
  57. Tesluk, P.E., Faar, J.L., & Klein, S.R. (1997). Influences of organizational culture and climate on individual creativity. The Journal of Creative Behavior, 31(1): 27-41.
  58. Wang, C.L., & Ahmed, P.K. (2004). The development and validation of the organizational innovativeness construct using confirmatory factor analysis. European Journal of Innovation Management, 7(4): 303-313.
  59. Weiss, H.M. (2002). Deconstructing job satisfaction separating evaluations, beliefs and affective experiences. Human Resource Management Review, 12(2): 173-194.
  60. West, M.A. (1990). The social psychology of innovationin groups. In M.A. West & J.L. Farr (Eds.), Innovation and creativity at work: Psychological and organizational strategies, John Wiley & Sons, Ltd, Chichester, PP.309-333.
  61. West, M.A., & Farr, J.L. (1990). Innovation at work. In M.A. West & J.L. Farr (Eds), Innovation and Creativity at Work: psychological and organizational strategies, John Wiley & Sons, Ltd, Chichester, PP. 3-13.
  62. Zhao, X., Ghiselli, R., Law, R., & Ma, J. (2016). Motivating frontline employees: Role of job characteristics in workand life satisfaction. Journal of Hospitality and Tourism Management, 27: 27-38.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار