رابطه عدالت سازمانی و کیفیت زندگی کاری در دانشگاه شهید بهشتی و نقش میانجی فرهنگ سازمانی در این ارتباط

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی رابطه عدالت سازمانی با کیفیت زندگی کاری با نقش میانجی فرهنگ سازمانی از دیدگاه کارکنان دانشگاه شهید بهشتی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی – همبستگی است و داده‌ها از طریق دو پرسش­نامه­ محقق­ساخته و یک پرسش­نامه استانداردشده که 263 نفر از کارکنان دانشگاه آن­ها را تکمیل نموده­اند، جمع‌آوری شد. جهت تعیین روایی پرسش­نامه­ها از نظرات کارشناسانه و تخصصی صاحب­نظران و برای تعیین پایایی پرسش­نامه­ها از روش آلفای کرانباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌های کمی در قالب تحلیل توصیفی داده‌ها، آزمونt-test ، ضریب همبستگی پیرسون، معادلات ساختاری، تحلیل واریانس یکراهه، t برای دو گروه مستقل صورت گرفت. یافته­های پژوهش نشان داد بین عدالت سازمانی و مولفه­های آن با کیفیت زندگی کاری، بین عدالت سازمانی و مولفه­های آن با فرهنگ سازمانی، بین فرهنگ سازمانی با کیفیت زندگی کاری همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. هم­چنین یافته­ها نشان داد فرهنگ سازمانی در ارتباط بین عدالت سازمانی و کیفیت زندگی کاری، نقش میانجی را به­خوبی ایفا می­کند. در خصوص وضعیت متغیرهای مورد مطالعه، یافته­ها بیانگر آن بودند که عدالت سازمانی و کیفیت زندگی کاری از وضعیت نامطلوب و متغیر فرهنگ سازمانی از وضعیت نسبتاً مطلوبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


  1. بزاز جزایری، احمد (1385). تدوین مدل بررسی کیفیت زندگی کاری؛ مطالعه موردی در سازمان توسعه معاون و صنایع معدنی ایران. دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، پایان‌نامه دکتری.
  2. بیدختی، علی‌اکبر و مردانی، ابراهیم (1393). ارتباط بین عدالت سازمانی درک‌شده با کیفیت زندگی کاری در کارکنان یک بیمارستان منتخب در شهر اهواز. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره هفتم، شماره 2، 69-58.
  3. پرداختچی، محمدحسن، قهرمانی، محمد و گلدوست جویباری، یاسر (1388). کیفیت زندگی کاری: ضرورت بالندگی گارگنان در سازمان‌ها. تهران: انتشارات به‌آوران.
  4. پرداختچی، محمدحسن (1384). بررسی کیفیت زندگی کاری کارکنان شرکت فولاد مبارکه، طرح پژوهشی، واحد تحقیقات شرکت فولاد مبارکه اصفهان.
  5. پورعزت، علی‌اصغر (1382). طراحی سیستم خط‌مشی‌گذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر مبنای مدل حکومتی حق‌مداری علوی در نهج‌البلاغه. رساله دکتری رشته مدیریت دولتی، دانشگاه تربیت مدرس.
  6. حسینی فرجام، اعظم السادات (1382). بررسی و مقایسه کیفیت زندگی کاری معلمان شهر همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
  7. دهقان‌نیری، ناهید، صالحی، تهمینه و اسدی نوقابی، احمدعلی (1387). کیفیت زندگی کاری و بهره-وری پرستاران بالین و ارتباط آن‌ها با یکدیگر. پژوهش پرستاری، دوره 3، شماره‌های 8 و 9، صص 37-27
  8. رامین مهر، حمید، هادیزاده مقدم، اکرم و احمدی، ایمان (1388). بررسی رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی. پژوهش نامه مدیریت تحول، شماره 2.
  9. رحیمی، حمید، رجایی‌پور، سعید و سلیمی، قربانعلی (1385). میزان کیفیت زندگی کاری اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های شهر اصفهان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، شمارة دوازدهم، صص 54-41
  10. رضوانی، حمیدرضا و سهام خدام، مازیار (1390). مطالعه‌ی تطبیقی گونه‌شناسی‌های فرهنگ سازمانی، مطالعه موردی شرکت‌های پگاه فارس و شام. مدیریت دولتی، دوره 3، شماره 6، 92-79.
  11. سیدجوادین، سیدرضا، محمدمهدی فراحی و غزاله طاهر ی عطار (١٣٨٧). شناخت نحو ة تأثیرگذاری ابعاد عدالت سازمانی بر جنبه‌های گوناگون رضایت شغلی و سازمانی، مجلة مدیریت بازرگانی، دورة ١، شمارة 1.
  12. ﺷﻬﺒﺎزی، ﺑﻬﺰاد، واﻋﻈﻲ، ﻣﻈﻔﺮاﻟﺪین و ﺛﻨﺎﻳﻲ پور، ﻫﺎدی (1388). ﺗﺒﻴﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎری و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺪﻳﺮانﮔﺮوهﻫﺎی‬ آﻣﻮزﺷﻲ داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن. ‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دوﻟﺘﻲ، دوره 1، ﺷﻤﺎره 3، 96 - 48‬.
  13. قلی‌پور، ‌آرین و پیران‌نژاد، علی (1386). بررسی اثرهای عدالت در ایجاد و ارتقای خودباوری در نهادهای آموزشی. پژوهش‌نامه علوم انسانی، ‌شماره 53، 374-357.
  14. میرکمالی، سیدمحمد و نارنجی‌ثانی، فاطمه (1387). بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری در رضایت شغلی بین اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تهران و صنعتی شریف. فصل‌نامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 48، 101-71.
  15. هاشمیان بیدگلی، فاطمه سادات (1387). بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی دبیران شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
  16. یعقوبی، مریم، سقاییان‌نژاد اصفهانی، سکینه، گرجی، حسن‌ابوالقاسم، نوروزی، محسن و رضایی، فاطمه (1388). رابطه عدالت سازمانی با رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین کارکنان بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. فصلنامه علمی – پژوهشی مدیریت سلامت، دوره دوم، شماره 35، 32-25.
  17. یاوری، یوسف، امیرتاش، علی‌محمد و تندنویس، فریدون (1388). مقایسه کیفیت زندگی کاری و خرده مقیاس‌های آن در بین اعضای هیأت علمی دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی تربیت بدنی دانشگاه‌های دولتی. نشریه علوم حرکتی و ورزش، سال هفتم، جلد اول، شماره 12، 109-99.
  18. Adhikari, D. R. & Gautam, D. K. (2010). Labor legislations for improving quality of work life in Nepal. International Journal of Law and Management, Vol. 52, No. 1, pp. 40-45.
  19. Almalki MJ, Fitzgerald G, Clark M. (2012). Quality of work life among primary health care nurses in the Jazan region, Saudi Arabia: a cross-sectional study. Human Resources for Health, 10:1-13.
  20. An, J., Yom, Y. & Ruggiero, J. S. (2011). Organizational Culture, Quality of Work Life, and Organizational Effectiveness in Korean University Hospital. Journal of Trans cultural Nursing, 22, 1, 22-30.
  21. Bakhshi, A., Kumar, K. & Rami, E. (2009). Organizational Justice Perceptions as Predictor of Job Satisfaction and Organization Commitment. International Journal of Business and Management, 4 (9): 145-154.
  22. Barling, J., E.K. Kelloway and R.D. Iverson. (2003). High-quality work, job satisfaction, and occupational injuries. Journal of Applied Psychology, 88(2): 276-283.
  23. Blosi, W., Cook, C.W. & Hunsaker P. L. (2003). Management and Organizational Behavior, McGraw-Hill.
  24. Bos, K.V. (2001). Fundamental Research by Means of Laboratory Experiments Is Essential For a Better Understanding of Organizational Justice. Journal of Vocational Behavior, Vol 58, pp: 254-259.
  25. Cameron, K.S. & Quinn, R.E. (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture: Based on the Opting Values Framework. Addison-Wesley Publishing Company, Inc.
  26. Charash, V. C & Spector, P.E. (2001). The role of justice in organizations. A meta- analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, V0l 80, pp: 278 – 305.
  27. Chelladurai, P. (2006). Human resource management in sport & recreation. 2th edition, Human Kinetics, USA.
  28. Cheung, F. & Tang, C. (2009). Quality of work life as a mediator between emotional labor and work family interference. J Bus Psycho, No. 24, pp. 245-255.
  29. Chuang You -Ta & Robin, Church. & Julian, Zikic. (2004). Organizational Culture, Group Diversity and Intra – Group Conflict. Journal of Team Performance Management, Vol.10.
  30. Clay-Warner J, Reynolds J, Roman P. (2005). Organizational Justice and Job satisfaction: A test of three Competing Models. Social Justice Research, 18(4): 391-409.
  31. Collin K. (2005). Change Management. Tehran: Government Learning Organization.
  32. Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O. L. H., & Ng, K. Y. (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86: 425-445.
  33. Cropanzano, R., Bowen, D. E., & Gilliland, S. W. (2007). The management of rganizational justice. Academy of Management Perspectives, 21, 34–48.
  34. Cropanzano, R., Byrne, Z. S., Bobocel, D. R., & Rupp, D. E. (2001). Moral virtues, fairness heuristics, social entities, and other denizens of organizational justice. Journal of Vocational Behavior, 58, 164–209.
  35. DeConinck, J. B. (2010). The Effect of Organizational Justice, Perceived Organizational Support, and Perceived Supervisor Support On Marketing Employees' Level of Trust. Journal of Business Research. Article in Press, Corrected Proof .Elevation.
  36. Drobnic, S., Beham, B. & Prag, P. (2010). Good Job. Good Life? Working Conditions and Quality of Life in Europe. Social Indicator Research, 99, 205-225.
  37. Eberlin, Richard, & Tatum, B Charles. (2005). Organizational justice and decision making. Management Decision, 43(7): PP: 1040-1048.
  38. Elovainio M, Kivimaki M, Vahtera J. (2002). Organizational Justice: Evidence of a New Psychosocial Predictor of Health. Am J Public Health, 92(1): 105-8.
  39. Elovainio M. (2004). Job decision Latitude, Organizational Justice and Health: Multilevel covariance structure analysis. Social Science and Medicine, 59(9): 1659-69.
  40. Erkutlu, Hakan. (2011). the moderating role of organizational culture in the relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviors. Leadership & Organization Development Journal, Vol. 32, Iss. 6; pg. 532.
  41. Farjad, H. R. & Varnous, S. (2013). Study of Relationship of Quality of Work Life (OWL) and Organizational Commitment. International Journal of Contemporary Research in Business, 4(9): 449-456.
  42. Federico, rich. (2004). Vanderbilt making studies to improve quality of work life. Vanderbilt university medical center for more journas.
  43. Fernandes, Cedwyn and Raed Awamleh. (2006). Impact of organizational justice in an expatriate work environment. Management Research News, 29(11): 701-712.
  44. Gillet, Nicolas; Fouquereau, Evelyn; Bonnaud-Antignac, Angelique; Mokounkolo, Rene; Colombat, Philippe. (2013). the mediating role of organizational justice in the relationship between transformational leadership and nurses’ quality of work life: A cross-sectional questionnaire survey. Int. J. Nurs. Stud, http://dx.doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2012.12.012
  45. Gordon, .R.G. (1999).organizational behavior: A diagnostic Approach. (6th edition), prentice-Hall.
  46. Gray JH, Densten IL, Sarros JC. (2003). a matter of size: Does organizational culture predict satisfaction in small organizations? Melbourne, Australia: Working paper 65/03, Faculty of business and economics, Monash university.
  47. Greenberg J. (2004). Stress fairness to fare no stress: managing workplace stress by promoting organizational justice. Organizational Dynamics, 33(4): 352-65.
  48. Greenberg, J. (1990). Employee that as a reaction to underpayment inequity: the hidden coast of pay cuts. Journal of Applied Psychology, 75(5), pp. 561-568.
  49. Gupta, J.J., P. Gupta and D.O. Commerce. (2010). Quality of work life among employees-a study of non-teaching employees of University of Jammu. From Editor’s Pen, 19.
  50. Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2008). Educational administration: Theory, research, and practice, 8th edition. New York: McGraw-Hill.
  51. Inoue, Akiomi, Kawakami, Norito, Ishizaki, Masao, Shimazu, Akihito, Tsuchiya, Masao, Tabata, Masaji, Akiyama, Miki, Kitazume, Akiko, Kuroda, Mitsuyo. (2010). Organizational justice, psychological distress, and work engagement in Japanese workers. Int Arch Occup Environ Health, 83:29–38 DOI 10.1007/s00420-009-0485-7
  52. Islam, MD Sahanur. (2011). Quality of work life: An insight of causes of attrition in insurance sector in India. International Conference on Management proceeding.
  53. Johnson, Angel. (2008). the Influence of Need for Achievement, Need For Affiliation, Leadership Support and Organizational Culture on Organizational Citizenship Behavior. A dissertation, Los Angeles, Alliant International University.
  54. Joy, S. Kolb, D. (2009). Are there cultural differences in learning style?, International Journal of Intercultural Relations, 33, 69–85.
  55. Kamalian, A. R., Yaghoubi, N. M. & Moloudi, J. (2010). Survey of Relationship between Organizational Justice and Empowerment (A Case Study). European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 26: 165-171.
  56. Kinicki A, Kreitner R. (2006). Organizational behavior: key concepts, skills & best practices. 2nd. New York: McGraw- Hill/Irwin.
  57. Kokabi Saghi, Somaye; Rezae Far, Hamid; Zabihi, Mohammad Rezae; Hosseinpour, Mehdi. (2014). the surveying the Impact of Organizational Justice on Quality of Work Life of Administrative Units in Azad University of Mashhad. International Journal of Economy, Management and Social Sciences. Vol (3), No (9).
  58. Korunka, C., Hoonakker & Carayon, P. (2008). Quality of Working Life and Turnover Intention in Information Technology Work. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing, 18, 4, 408-423.
  59. Lambert E. (2003). Justice in Corrections: An Exploratory Study of the Impact of Organizational Justice on Correctional Staff. Journal of Criminal Justice. 31: 155–168.
  60. Lambert, E., Hogan, N., & Griffin, M. (2007). The impact of distributive and procedural justice on correctional staff job stress, job satisfaction, and organizational commitment. Journal of Criminal Justice, 35, 644–656.
  61. Lambert, E., Hogan, N., Jiang, S., Elechi, O., Benjamin, B., Morris, A., Laux, J., & Dupuy, P. (2010). The relationship among distributive and procedural justice and correctional life satisfaction, burnout, and turnover intent: An exploratory study. Journal of Criminal Justice, 38, 7–16.
  62. Lambert, Eric G; Hogan, Nancy L. (2011). Association between Distributive and Procedural Justice and Life Satisfaction among Correctional Staff: Research Note. Professional Issues in Criminal Justice, Vol. 6 (3 & 4), pp. 31-41.
  63. Martin, J. (2002). Organizational Culture: Mapping the Terrain; Thousand Oaks: Sage Publications.
  64. Moghimi, Seyed Mohammad; Kazemi2, Masoumeh; Samiie, Saied. (2013). Studying the Relationship between Organizational Justice and Employees’ Quality of Work Life in Public Organizations: A Case Study of Qom Province. Iranian Journal of Management Studies (IJMS). Vol.6, No.1, pp: 117-143.
  65. Moorman, Robert H. (1991). Relationship Between Organization Justice and Organization Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship? Journal of Applied Psychology. Vol. 76.N6: 845-855.
  66. Nabatchi T, Bingham L, David H (2007). Organizational justice and workplace mediation: a six factor.
  67. Natarajan C, Kiruthika V. (2013). Factors Contributing Quality of Work Life of Employees in Select Magnesite Companies: An Empirical Study. International Journal of Management, 4:188-194.
  68. Nayeri, N. D., Salehi, T. & Noghabi, A. A. (2011). Quality of Work Life and Productivity among Iranian Nurses. Contemporary Nurse, 39, 1, 106-118.
  69. Oliver, Stan and Kandadi, Kondal Reddy. (2006). How to develop knowledge culture in organizations? A multiple case study of large distributed organizations. journal of knowledge management, Vol.10, No. 4 pp. 6-24
  70. Parker, P.J & Kohlmeyer, J. M. (2000). Organizational Justice and Turnover in Public Accounting Firms: a Research Note. Accounting, Organizations and Society, Vol. 30, pp: 357-369
  71. POLAT, S. & CEEP, C. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, ÖrgütselGüven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarınaİlişkin Algıları (The Perceptions of Secondary Education Teachers Concerning Organizational Justice, Organizational Trust, Organizational Citizenship Behaviors)”, KuramveUygulamada Eğitim Yönetimi (Educational Administration in Theory and Practice), 54: 307-331.
  72. Rai, Gauri S. (2013). Improving Quality of Working Life among Nursing Home Staff: Is it really needed?. International Journal of Caring Sciences, Vol. 6 Issue 3, pp. 380-391.
  73. Ramstad, E. (2009). Promoting performance and the quality of working life simultaneously. International Journal of Productivity and Performance Management, 58(5), 423-436.
  74. Robbins, S.P. (2001). Organizational Behavior. New Dehli. Prentice Hall, Inc.
  75. Rose, R. C. & LooSee, B. & Jegak, U. & Khairuddin, I. (2006). An Analysis of Quality of Work Life (QWL) and Career- Related Variables. American Journal of Applied Sciences, No. 3, Vol. 12, pp. 2151-2159.
  76. Sahlin, Mona. (2000). Work life and quality in work, European Union journal.
  77. Samavatian H, Nourei A. Perceptional Justice. (2006). How Demographic Can Predict Organizational [Online]. Available from: URL: http://iopc.ir/site/Default.aspx?page=pages&id=242&lang=fa&title.
  78. Scandura, T.A. (1999). Rethinking Leader-Member Exchange: an Organizational Justice Perspective. Leadership Quarterly, Vol. 10, 25-40.
  79. Seleim, A. & Bontis, N. (2009). The relationship between culture & corruption: a cross-national study, Journal of Intellectual Capital, 10 (1), 165-184.
  80. Sirgy, M.J., Reilly, N.P., Wu, J. & Effraty, D. (2008). A work-life identity model of well-being: towards a research agenda linking quality of work life programs with quality of life. Applied Research Quality Life, No. 3, pp. 181-202.
  81. Susan Abraham. (2012). Development of Employee Engagement Programmed on the basis of Employee Satisfaction Survey. Journal of Economic Development, Management, IT, finance and marketing, 4(1), 27-37, March 2012.
  82. Valizadeh, Ali; Ghahremani, Jafar. (2012). the relationship between organizational culture and quality of working life of employees. European Journal of Experimental Biology, (5): 1722-1727.
  83. Wagenaar A F, et al. (2012). Labor contracts in the European Union, 2000–2005: Differences among demographic groups and implications for the quality of working life and work satisfaction. European Journal of Work and Organizational Psychology, 21:169-194.
  84. Yazdani, Sohrab. (2014). the Relationship between Organizational Justices with the Quality of Work Life of the Elementary Teachers of East Azerbaijan Province. MAGNT Research Report, Vol.2 (5). PP: 296-303.
  85. Zanganeh, Naser; Aghaei, Aliakbar. (2013). Correlation between Organizational Culture, Quality of Work Life and Burnout (Case Study: Golestan Province State Hospitals). International Research Journal of Management Sciences. Vol., 1 (2), 27-32.