نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی در رابطه ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های مقابله‌ای رانندگان پایانه‌های بین شهری تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 واحد ابهر، دانشگاه ازاد اسلامی، ابهر، ایران

2 واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

3 واحد ابهر دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

4 واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی،ابهر، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی در رابطه ویژگی­های شخصیتی و سبک­های مقابله­ ای بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری، کلیه رانندگان مرد اتوبوس­های بین شهری پایانه­ های شهر تهران بود. از جامعه مورد نظر نمونه ­ای به حجم 210 نفر با روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه ­ای چند مرحله­ ای انتخاب شدند و به سه پرسشنامه سبک­ های مقابله ­ای (اندلر و پارکر، 1990)، پرسشنامه ویژگی­ های شخصیتی نئو (کاستا و مک کری، 1992)، پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندورال، 2010)پاسخ دادند. تحلیل داده­ها و ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری (SEM) بر اساس نرم افزار Amos-21 و SPSS-19 انجام شد. نتایج نشان داد بین ویژگی­ شخصیتی روان رنجورخویی با سبک مقابله ای مساله­ مدار رابطه منفی و با سبک مقابله­ ای هیجان مدار و اجتنابی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (05/0>p). بین ویژگی­های­­ شخصیتی برونگرایی، سازگاری، وظیفه­ شناسی با سبک مقابله ای مساله­ مداررابطه مثبت و با سبک مقابله­ ای هیجان مدار و اجتنابی رابطه منفی و معنادار وجود دارد (05/0>p). اما بین ویژگی شخصیتی گشودگی در برابر تجربه با سبک­های مقابله ­ای رابطه معناداری یافت نشد.همچنین، روان­ رنجورخویی، برون­گرایی و وظیفه­ شناسی اثر غیرمستقیم بر سبک مقابله­ ای مساله­ مدار از طریق انعطاف­ پذیری شناختی دارند (05/0>p). ویژگی­های شخصیتی روان رنجورخویی و وظیفه­ شناسی اثر غیرمستقیم بر سبک مقابه­ای هیجان­ مدار از طریق انعطاف­ پذیری شناختی دارند (05/0>p).). اثرات غیر مستقیم ویژگی­های شخصیتی بر سبک مقابله ای اجتنابی از طریق انعطاف ­پذیری شناختی رد شد (05/0<p). در کل می­توان گفت ویژگی­ های شخصیتی روان رنجورخویی، برونگرایی و وظیفه­ شناسی از طریق انعطاف­ پذیری شناختی بر سبک­های مقابله ­ای مساله­ مدار و هیجان­ مدار تاثیر می­ گذارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The mediating role of cognitive flexibility in the relationship between personality traits and coping styles of bus drivers of intercity terminals of Tehran

نویسندگان [English]

  • nasrin rezaeei 1
  • Mohammad Ghamari 2
  • Saeedeh Bazzazian 3
  • Vahideh Babakhani 4
1 abhar branch
2
3
4
چکیده [English]

The present study aimed to examine the mediating role of cognitive flexibility in the relationship between personality traits and coping styles. The research method was correlational. The research population consisted of all male drivers of bus terminals of Tehran. Two hundred ten males were selected by multistage random sampling. Coping Inventory for Stressful Situations (Endler & Parker, 1990), NEO Personality Inventory (Costa & McCrae, 1992), Cognitive Flexibility Inventory (CFI) (Dennis & Vanderwal, 2010) were used to collect data. Data were analyzed by Structural Equation Modeling (SEM) using Amos-21 and SPSS-19. The results showed a negative relationship between neuroticism and problem-focused coping style and a negative relationship between emotion orientation and avoidance and problem-focused coping style (P<0.05). There was a positive relationship between extraversion, agreeableness, conscientiousness, and a problem-oriented coping style, and a negative relationship with emotion-oriented and avoidant coping styles (P<0.05). Openness to experience was not related to coping styles significantly, but openness to experience had not a significant relationship with coping styles. Neuroticism, extraversion, and conscientiousness indirectly affected problem-focused coping styles through cognitive flexibility (P<0.05). Neuroticism and conscientiousness indirectly affected emotion-focused coping styles through cognitive flexibility (P<0.05). The indirect effects of personality traits on coping style avoidance by cognitive flexibility were discarded.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Personality Traits
  • Cognitive Flexibility
  • Coping Styles
  • Drivers

مراجع

اخگر، مسعود.، و خلیلی، معصومه. (1396). بررسی نقش ویژگی­های شخصیتی در پیش بینی سبک­های مقابله با استرس دردانشجویان پسر. فصلنامه پویش، 96 (6): 93-78.
جعفری، اصغر.، امیری مجد، مجتبی.، و اسفندیاری، زهرا. (1391). رابطه بین ویژگی­های شخصیتی و سبک­های مقابله­ای با استرس شغلی پرستاران. فصلنامه مدیریت پرستاری، 1(4): 44-36.
شکری، امید.، تقی­لو، صادق.، گراوند، فریبرز.، پاییزی، مریم.، مولایی، محمد.، عبدلله پور، محمد آزاد.، و اکبری، هادی. (1387). ساختار عاملی و ویژگی­های روان­سنجی نسخه فارسی پرسشنامه مقابله با موقیت­های استرس­زا. تازه­های علوم شناختی، 10(3): 33- 22.
قریشی­راد، فخرالسادات (1389). اعتباریابی مقیاس مقابله با موقعیت­های استرس­زا اندلر و پارکر. مجله علوم رفتاری، 4(1): 7- 1.
روشن­چلسی، رسول.، شعیری، محمدرضا.، عطری­فرد، مهدیه.، نیکخواه، اکبر.، قائم­مقامی، بهاره.، و رحیمی­راد، اکرم. (1385). بررسی ویژگی­های روانسنجی پرسشنامه پنج عاملی نئو (NEO-FFI). دو ماهنامه علمی-پژوهشی دانشور رفتار، 16: 27-36.
کهندانی، مهدیه.، و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1396). ساختار عاملی ویژگی­های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه انعطاف­پذیری شناختی دنیس، وندروال و جیلون. روش­ها و مدل­های روان­شناختی، 29(8): 53-70.
نادی راوندی، مریم.، صدیقی ارفعی، فریبرز.، و بربری، مرضیه. (1394). رابطه ویژگی­های شخصیتی و راهبردهای مقابله­ای با میزان استرس ادراک شده در پرستاران. نشریه پرستاری ایران، 97(28): 11-22.
هومن، حیدرعلی (1385). تحلیل داده­های چند متغیری در پژوهش رفتاری. چاپ دوم، تهران: انتشارات پیک فرهنگ.
مشاوره شغلی و سازمانی
دوره 13، شماره 2
شهریور 1400
صفحه 51-66

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار