طراحی مدل تقویت ماندگاری سازمانی کارکنان دانش‏پایه: با استفاده از فن دلفی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه پیام نور

چکیده

یکی از اساسی­ترین و مهم­ترین چالش­های پیش­روی سازمان­ها، افزایش نیاز به کارکنان دانش‏پایه در سال­های آینده است. پژوهش حاضر با هدف کشف چگونگی مدل مفهومی تقویت ماندگاری سازمانی کارکنان دانش‏پایه با تأکید بر شیوه‏های مدیریت منابع انسانی سازمان‏دهی شد. یافتن عوامل منابع انسانی مؤثر بر ماندگاری کارکنان دانش‏پایه با رویکرد کیفی انجام پذیرفت که در آن، چارچوبی از پیش تعیین­شده مانند نظریه یا مدل وجود نداشت و این چارچوب براساس داده‌های گردآوری شده، طراحی شد. برای انجام پژوهش، ابتدا از طریق مطالعه سوابق پژوهش‌های پیشین، شناخت نسبتاً جامعی از ادبیات موجود در این زمینه حاصل شده و بر همین اساس نیز فهرستی مقدماتی از عوامل منابع انسانی اثرگذار بر ماندگاری سازمانی کارکنان دانش‏پایه فراهم شد. سپس این عوامل با روش دلفی تکمیل و نهایی شد. یافته‏های به‏دست آمده نشان می‏دهد که برنامه‏های منابع انسانی شامل توسعه‏ی مهارت‏ها، حقوق و مزایا، فرصت مشارکت، حمایت سازمانی و عدالت رویه‏ای، از طریق متغیرهای رضایت شغلی، تعهد سازمانی و اعتماد به مدیران می‏توانند قصد ماندن کارکنان دانشی را پیش‏بینی کنند.

کلیدواژه‌ها


  1. استوارت، گرگ ال. و براون، کنت جی. (1388)، مدیریت منابع انسانی پیوند استراتژی و عمل (سید محمد اعرابی و مرجان فیاضی، مترجمان)، تهران: انتشارات مهکامه.
  2. جزنی، نسرین (1389)، مدیریت منابع انسانی، تهران: نشر نی.
  3. خنیفر، حسین؛ مقیمی، سیدمحمد؛ جندقی، غلامرضا و زروندی، نفیسه (1388)، بررسی رابطه بین مؤلفه‏های اعتماد و تعهد سازمانی کارکنان (در سازمان‏های جهاد کشاورزی و آموزش و پرورش استان قم)، نشریه مدیریت دولتی، 1(2)، 3-18.
  4. رابینز، استیفن پی. (1385)، رفتار سازمانی (ج1) (علی پارساییان و سید محمد اعرابی، مترجمان)، تهران: دفتر پژوهش‏های فرهنگی.
  5. رضائیان، علی (1380)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سمت.
  6. زارعی‏متین، حسن و حسن‏زاده، حسن (1383)، اعتماد درون‏سازمانی و بررسی وضعیت موجود دستگاه‏های اجرایی، فرهنگ مدیریت، 2(7).
  7. مشایخی، علینقی؛ فرهنگی، علی‏اکبر؛ مؤمنی، منصور و علی‏دوستی، سیروس (1384)، بررسی عوامل کلیدی مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان‏های دولتی ایران: کاربرد روش دلفی، فصلنامه‏ی مدرس علوم انسانی، ویژه‏نامه‏ی مدیریت، 191 -232.
  8. Adams, J. (1965), Inequity in social exchange, In Advance in experimental social psychology 2, ed. L. Berkowitz, 267–99, New York: Academic Press.
  9. Appelbaum, E., Bailey, T. and Berg, P. (2000), Manufacturing Advantage: Why High-Performance Systems Pay Off, Ithaca: ILR Press.
  10. Armstrong, Geoff, President, (1999), Institute for personnel and Development, United kingdom.
  11. Baumard P., Ibert J. (2001). What approach with which data; In Doing management Research: A Comprehensive Guide; London: Sage.
  12. Bussio, Stacy Katherine (2011), Do employees’ perception of HR practices in South African firms affect their subsequent turnover destinations? Unpublished master’s thesis, University of the Witwatersrand, Johannesburg.
  13. Chang, E. (2005), Employees’ overall perception of HRM effectiveness, Human Relations, 58(4), pp. 523-544.
  14. Chew, Janet Cheng Lian (2004), The Influence of human resource management practices on the retention of core employees of Australian organizations: An empirical study, unpublished doctoral dissertation, Murdoch University.
  15. Chughtai, Aamir Ali and Buckley, Finian (2009), Linking Trust in the Principal to School Outcomes the Mediating Role of Organizational Identification and Work Engagement, International Journal of Educational Management, Vol. 23, No. 7, pp. 574-589.
  16. Drucker, Peter F. (1973). Management: Tasks, Responsibilities, Practices. New York: Harper & Row.
  17. Drucker, P. (1999), Knowledge-worker productivity: The biggest challenge, California Management Review, 41, no. 2: 79–94.
  18. Easterby M.; Thorpe R.; Lowe A. (2002). Management Research; 2nd Ed; London: Sage.
  19. Eisenberger, R., R. Huntington, S. Hutchinson, and D. Sowa (1986), Perceived organizational support, Journal of Applied Psychology, 71: 500–7.
  20. Farah, Assaad (2011), The role of human, social and organizational capital in the interconnections between knowledge workers’ perception of HR practices and, their organizational commitment and job satisfaction, Unpublished doctoral dissertation, University of Bath.
  21. Folger, R., and M. Konovsky. (1989), Effects of procedural and distributive justice on reactions to pay raise decisions, Academy of Management Journal, 32: 115–30.
  22. Gopinath, C., and T.E. Becker. (2000), Communication, procedural justice, and employee attitudes: Relationships under conditions of divestiture, Journal of Management, 26: 63–83.
  23. Hussey, J.; Hussey, R. (1997). Business Research, London: Mc Millan.
  24. Laura, Innocenti; Massimo, Pilati; Alessandro, Peluso (2011), Trust as moderator in the relationship between HRM practices and employee attitudes, Human Resource Management Journal; 2011, Vol. 21 Issue 3, p303-317.
  25. Lee, T.H.; Gerhart, B., Weller, I., and Trevor, C.O. (2008). Understanding voluntary turnover: Path-specific job satisfaction effects and the importance of unsolicited job offers. Academy of Management Journal, 51(4), 651-671.
  26. Macky, K. and Boxall, P. (2007), The relationship between ‘high-performance work practices’ and employee attitudes: an investigation of additive and interaction effects, The international Journal of Human Resource Management, 18(4), pp. 537-567.
  27. March, J.G., and Simon, H.A. (1958). Organizations. New York: John Wiley and Sons.
  28. Martin, Michael, Joseph (2011), Influence of human resource practices on employee intention to quit, Unpublished doctoral dissertation, Faculty of Virginia Polytechnic Institute and State University.
  29. Meyer, J.P., N.J. Allen, and C.A. Smith (1993), Commitment to the organizations and occupations: Extension and test of three-component conceptualization, Journal of Applied Psychology, 78: 538–51.
  30. Meyer, J. and Smith, C.A. (2000), HRM practices and organizational commitment: test of a mediation model, Canadian Journal of Administrative Sciences, 17 (4), pp.319-331.
  31. Mobley, W.H. (1977). Intermediate linkages in the relationship between job satisfaction and employee turnover, Journal of Applied Psychology, 62(2), 237-240.
  32. Mobley W. H. (1977), Intermediate Linkages in the relationship between job satisfaction and employee turnover, Journal of Applied Psychology 62(2): 238
  33. Mobley, W.H., Griffeth, R.W., Hand, H.H., and Meglino, B.M. (1979). Review and conceptual analysis of the employee turnover process. Psychological Bulletin, 86(3), 493-522.
  34. Mobley, W.H., Horner, S.O., and Hollingsworth, A.T. (1978). An evaluation of precursors of hospital employee turnover. Journal of Applied Psychology, 63(4), 408-414.
  35. Mudor, Hamdia & Tooksoon, Phadett (2011), Conceptual framework on the relationship between human resource management practices, job satisfaction, and turnover, Journal of Economics and Behavioral Studies, Vol. 2, No. 2, pp.41-49.
  36. Nonaka, I., Toyama, R. and Nagata, (2000), A firm as a knowledge-creating entity: A new perspective on the theory of the firm, Industrial and corporate change, 9(1), pp.1-20.
  37. Pillai, R., C.A. Schriesheim, and E.S. Williams. (1999), Fairness perceptions and trust as mediators for transformational and transactional leadership: A two-sample study, Journal of Management, 25: 897–933.
  38. Powell C. (2003). The Delphi Technique: Myths and Realities, Methodological Issues in Nursing Research, 41(4).
  39. Price J.L. (2001). Reflections on the determinants of voluntary turnover, International Journal of Manpower, 22(7): 602.
  40. Purcell, J., Kinnie, N., Hutchinson, S., Rayton, B. and Swart, J. (2003), Understanding the People and Performance Link: Unlocking the black box, London: Chartered Institute of Personnel and Development.
  41. Purcell, J., Kinnie, N., Swart, J., Rayton, B. and Hutchinson, S. (2009), People Management and Performance, London: Routledge.
  42. Smith, C.A. (1995), Human resource practices and policies as antecedents of organizational commitment, PhD diss., Western University. Society for Human Resource Management (SHRM) and affiliated Certification Institute. See the PHR/SPHR/GPHR at http://www.hrci.org/.
  43. Whitener, E. M. (2001), Do "high commitment" human resource practices affect employee commitment? A cross-level analysis using hierarchical linear modelling, Journal of Management, 27 (5), pp. 515-535.