اثربخشی آموزش هوش مثبت بر عملکرد معنوی و بهزیستی روانشناختی کارکنان سازمان بورس اوراق بهادار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روان شناسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 گروه روان شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

3 گروه مدیریت، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش هوش مثبت‌ بر کنشوری معنوی و بهزیستی روانشناختی کارکنان سازمان بورس اوراق بهادار بود. با بهره گیری از یک طرح کنترل شده تصادفی از  نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه از میان جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارکنان سازمان بورس اوراق بهادار شهر تهران تعداد 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15n=) قرار گرفتند. هر دو گروه ابتدا پرسشنامه های تجارب معنوی روزانه (DSES) و بهزیستی روانشناختی ریف(RPWQ) را تکمیل کردند. گروه آزمایش آموزش هوش مثبت را هفته‌ای یک بار در 6 جلسه 120 دقیقه­ی دریافت کردند، اما گروه کنترل ملاقات ساده با درمانگر داشتند و در لیست انتظار برای دریافت مداخلات آموزشی آینده به جهت ملاحظات اخلاقی قرار گرفتند. سپس در پایان مداخلات آموزشی، بار دیگر آزمودنی‌های دو گروه آزمایش و کنترل توسط پرسشنامه‌ های تجارب  معنوی روزانه و بهزیستی روانشناختی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌های پژوهش با استفاده از روش‌ آماری تحلیل کواریانس چندمتغیری (MANCOVA) تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد بعد از مداخلة آموزشی هوش مثبت‌، بین گروه آزمایش و کنترل در میانگین تجارب معنوی روزانه و بهزیستی روانشناختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. می توان نتیجه گرفت که آموزش هوش مثبت موجب  بهبود کنشوری معنوی و بهزیستی روانی کارکنان سازمان بورس اوراق بهادار می شود و لذا برای کارکنان این سازمان سودمند است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of the Positive Intelligence training on spiritual function and psychological well-being of the Securities and Exchange Organization

نویسندگان [English]

  • shahrokh Makvand Hosseini 1
  • Seyedeh Zohreh Maddah Karani 2
  • Aliakbar Aminbeidokhti 3
  • Parviz Sabahi 2
  • Mahmood Najafi 2
1 Department of Psychology, Semnan University, Semnan, Iran.
2 Department of Psychology, Semnan University, Semnan, Iran.
3 Department of Management, Semnan University, Semnan, Iran.
چکیده [English]

The main aim of this study was to examine the effectiveness of a positive intelligence training on the Spiritual Functioning and Psychological Well-being of the employees of Securities and Exchange Organization in Iran. In a randomized controlled trial design with a pre-test post-test paradigm among all employees of the Securities and Exchange Organization in Tehran 30 employee were selected and randomly divided into two equal experimental and control groups(n=15).Two groups members were asked to fill the Daily Spiritual Experience Scale (DSES) and Reef’s Psychological Well-being Questionnaire(RPWQ). Participants in the experimental group received 6 sessions of 120 minutes group training of positive intelligence, while control group just received simple meeting with therapist and registered in the waiting list of future training for ethical reasons. After the interventions participants of both groups were completed DSES and RPWQ again. A MANCOVA statistical analysis were shown significant difference between two groups in DSES and RPWB mean scores after the Positive intelligence treatment. It could be concluded that the positive intelligence training program could successfully improve the spiritual functioning and psychological well-being of employees of the Securities and Exchange Organization and is then useful for employees of this organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • positive intelligence
  • employee
  • spiritual functioning
  • Psychological well-being
  • Securities and Exchange Organization
  1. افشار، سارا (1395). مقایسه‌ی سلامت معنوی، با باورهای غیرمنطقی در دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه کاشان. مجله پژوهش در دین و سلامت، 2(3)، 34-25.
  2. بهادری خسروشاهی، جعفر و هاشمی نصرت آباد، تورج (1391). رابطه اضطراب اجتماعی، خوش‌بینی و خودکارآمدی با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. مجله پزشکی ارومیه، ۲۳(۲)، ۱۱۵-۱۲۲.
  3. تقوی، سید محمدرضا و امیری، حمید (۱۳۸۹). بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس تجارب معنوی روزانه (DSES). تربیت اسلامی، 5(10)، 165-149.
  4. چمین، شیرزاد (2012). هوش مثبت نگر (مدیریت و مهندسی زندگی با هوش مثبت نگر). ترجمه کامکار، شهاب (1395). تهران: انتشارات لیوسا.
  5. حیدری، اعظم، کوروش‌نیا، مریم و حسینی، سیده مریم (1394). رابطة بین هوش معنوی و شادکامی به واسطه بهزیستی روان شناختی. روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 6(21)، 86-73.
  6. خدایاری‌فرد،محمد،غباری بناب، باقر، اکبری زردخانه، سعید (1393). مقیاس مثبت نگری ایرانیان: ساخت و استانداردسازی، فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 5(4)، 130-103.
  7. رستگار، عباس‌علی و وارث، سیدحامد (1391). خدا در سازمان؛ تلفیق و یکپارچگی زندگی معنوی و زندگی کاری. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 11، 99-73.
  8. شریفی، کبیر و سعیدی، حمیدرضا (1394). پیش‌بینی بهزیستی روان شناختی بر اساس جهت گیری زندگی و خوش بینی. رویش روان‌شناسی، ۴ (۱)، ۴۲-۵۹.
  9. صنوبر، ناصر و رحیمی اقدم، صمد (1393). رابطه معنویت محیط کار با رضایت مشتریان و نقش تعدیل گری رفتار شهروندی سازمانی. راهبرد فرهنگ، 7(26)، 207-179.
  10. صیادی، مهوش، رشیدی، علیرضا و حجت‌خواه، سیدمحسن (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت‌اندیشی بر بهزیستی روانشناختی و احساس تنهایی زنان سالمند. مجله روانشناسی پیری، 2(1)، 71-61.
  11. عاشوری، جمال، صفاریان، محمدرضا و یوسفی، نورالله (1393). رابطه جهت‌گیری مذهبی، خوش‌بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن. روانشناسی دین، 2(26)، 136-125.
  12. علوی، سید سلمان، جنتی‌فرد، فرشته، داوودی، علی (1388). بررسی و مقایسه سلامت روانی و فرسودگی شغلی در کارکنان و کارگران شرکت سایپا. ماهنامه مهندسی خودرو و صنایع وابسته، 1(6)، 25-21.
  13. غنی، کامیار، احقر، قدسی،رحیمی موقر،آفرین، مبارکی، حسین(1390). بررسی میزان رابطه سلامت روان با فرسودگی شغلی در کارکنان حوزه ستادی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. مجله طب و تزکیه، 19(3)، 36-31.
  14. قاسمی‌جوبنه، رضا، زهراکار، کیانوش، همدمی، میثم و کریمی، کامبیز (1395). نقش سلامت معنوی و ذهن آگاهی در سرمایه روانشناختی دانشجویان . پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 8(2)، 36-27.
  15. کار، آ. (1385). روانشناسی مثبت، ترجمه کلانتری، م. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
  16. کردمیرزا نیکوزاده، عزت‌اله (1388). الگویابی زیستی-روانی-معنوی در افراد وابسته و تدوین برنامه مداخله برای ارتقاء تاب‌آوری مبتنی بر روایت‌شناسی شناختی و روان‌شناسی مثبت‌نگر. رساله دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  17. متیوس، اندرو (1988). آخرین راز شاد زیستن. ترجمه وحید افضلی‌راد، 1396. تبریز: نشر نیریز.
  18. مهداد، علی، اسدی، مهسا و گلپرور، محسن (1394). پیش‌بینی سرمایه روانشناختی از طریق معنویت در محیط کار و رهبری اخلاقی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 10(1)، 63-54.
  19. موسوی نسب، محمدحسین، تقوی، محمدرضا، محمدی، نورالله (1385). خوشبینی و ارزیابی استرس: بررسی دو مدل نظری در پیش‌بینی سازگاری روانشناختی. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 13(2)، 120-111.
  20. میکاییلی، فرزانه (1389). بررسی ساختار عاملی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف در بین دانشجویان دانشگاه ارومیه. پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز)، 5(18)، 165-143.
  21. نواصر، معصومه، دریکوند، سامان، نوریان، فرزانه و بامداد، سارا (1396). تأثیر درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت معنوی، بخشش و راهبردهای مقابله‌ی مذهبی بیماران قلبی شهر اصفهان. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 2(11)، 69-55.
  22. Abbott, R. A., Croudace, T. J., Ploubidis, G. B., Kuh, D., Richards, M., Huppert, F.A. (2008). The relationship between early personality and midlife psychological wellbeing: evidence from a UK birth cohort study. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 43(9), 679-87.
  23. Achor, Sh. (2010). The happiness advantage: The seven principles of positive psychology that fuel success and performance at work. New York: Crown Business.
  24. Adler, M., G & Fagley, N. S. (2005). Appreciation: individual difference in finding value and meaning as a unique predictor of subjective well–being. Journal of personality‚ 73, 79-114.
  25. Allen, M.S., El- Cheikh, S., Turner, J.T. (2017). A longitudinal investigation of irrational beliefs, hedonic balance and academic achievement. Learning and Individual Differences, 58, 41-45.
  26. Anand, P. (2016). Happiness Explained. UK. Oxford University Press.
  27. Argyle, M. (2013). The psychology of happiness. New York: Routledge.
  28. Bahremand, M., Saeidi, M., Komasi, S. (2015). Non-Coronary Patients with Severe Chest Pain Show More Irrational Beliefs Compared to Patients with Mild Pain. Korean Journal of Family Medicine, 36(4), 180 -185.
  29. Berg, T. (2011). The modification of compounds by attributive adjectives, Journal of Language Sciences, 33 (5), 725-737.
  30. Boyd-Wilson, B.,Walkey, F. H., McClure, J.(2001). Present and correct: we kid ourselves less when we live in the moment. Personality and Individual Differences, 33, 691–702.
  31. Chamine, Sh. (2013). l’intelligence positive. Editeur (Livre): Zen Business. 21 jours pour faire taire vos pensees negatives et atteindre tous vos objectifs, Rayon librairie Developpement professionnel.
  32. Chen, P., & Yan, L. N. (2013). Health-related quality of life in living liver donors after transplantation, Hepatobiliary & Pancreatic Diseases International, 10 (4), 356-361.
  33. Cho, K. I. (2016). Women, Stress and Heart Health: Mindfulness-Based Stress Reduction and Cardiovascular Disease. Kosin Medical Journal, 31(2), 103-112.
  34. George, L. K. (2010). Still happy after all these years: Research frontiers on subjective well-being in Later Life. Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 65 (3), 331-339.
  35. Gerald, F. C. (1999). Spirtuality for Managers: Context and Critique. Journal of Organizational Change Management, MCB University, 12(3), 186-199.
  36. Graham, M. C. (2014). Facts of Life: ten issues of contentment. Colorado: Outskirts Press.
  37. Hersch. R.K., Cook, R. F., Deitz, D. K., Kaplan, S., Hughes, D., Friesen, M. A., et al. (2016). Reducing nurses' stress: A randomized controlled trial of a web-based stress management program for nurses. Applied Nursing Research, 32, 18-25.
  38. Hyland, P., Shevlin, M., Adamson, G., Boduszek D. (2014). The moderating role of rational beliefs in the relationship between irrational beliefs and posttraumatic stress symptomology. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 42(3), 312–326.
  39. Khani Jeihooni, A., Hidarnia, A., Kaveh, M.H., Hajizadeh, E., Askari, A. (2017). The effect of an educational program based on health belief model and social cognitive theory in prevention of osteoporosis in women. Journal of Health Psychology, 22(5), 529–536.
  40. King, D. B. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model, and measure. Trent University, Peterborough, Ontario, Canada 2008.
  41. Kopelman, S. & Mahalingam, R. (2014). Negotiate Mindfully. In Dutton, J. & Spreitzer, G. (Eds): How to be a Positive Leader: Small Actions, Big Impact. Berrett-Koehler Publishers. Chapter 3, pp 32-41.
  42. Mitroff, I. I., & Denton, E. (1999). A Spiritual Audit of Corporate America: Award looks Spirituality, Religion, and Values in theWorkplace. San Francisco: Jossey-ass.
  43. Ryan, R. M., Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: a review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52(1), 141-66.
  44. Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and Social psychology. 57:1069-1081.
  45. Ryff, C. D. (2014). Psychological well-being revisited: advances in the science and practice of eudaimonia. Psychotherapy and Psychosomatics, 83(1), 10-28.
  46. Sagone, E., Elvira De Caroli, M. (2014). A Correlational Study on Dispositional Resilience, Psychological Well-being, and Coping Strategies in University Students. American Journal of Educational Research, 2(7), 463-71.
  47. Sarracino. F. (2013). Determinants of subjective well-being in high and low income countries: Do happiness equations differ across countries? Journal of Behavioral and Experimental Economics (formerly The Journal of Socio-Economics), 42(C), 51-66.
  48. Scheier, M.F. & Carver, C.S. (2014). Dispositional optimism. Trends in Cognitive Sciences, 18 (6), 293-299.
  49. Stankevicius. A., Huys, Q. J. M., Kalra. A., & Series, P. (2014). Optimism as a prior belief about the probability of future reward. Computational Biology, 10(5), 1-9.
  50. Strassle, C. G., Mckee, E. A., Plant, D. D. (1999). Optimism as an indicator of psychological health: Using psychological assessment wisely. Journal of personality assessment, 72(2), 190-199.
  51. Swinton, M., Rose, T.,Woods, A., Boyle, A., Toledo, F., Hand-Breckenridge, T., Shears, M., & Cook, D. (2015). Interprofessional Collaboration in the ICU: Determinants of Success in the 3 Wishes Project. Critical Care Medicine, 43, 12-92.
  52. The Centre for Bhutan Studies and GNH. (2017). Happiness:Transforming the Development Landscape. Thimphu: The Centre for Bhutan Studies and GNH.
  53. Tkach, C. & Lyubomirsky, S. (2006). How do people pursue happiness? Relating personality, happiness-increasing strategies and well-being. Journal of Happiness Studies, 7, 183–225.
  54. Underwood, L. G., Teresi, J. A. (2002). The Daily Spiritual Experience Scale: Development, Theoretical Description, Reliability, Exploratory Factor Analysis, and Preliminary Construct Validity Using Health-Related Data. Annals of Behavioral Medicine, 124 (1), 22-33.
  55. Van Vreeswijk, M., Broersen, J., Schurink, G. (2016). Mindfulness and schema therapy: A practical guide. Ebnesina Publication.
  56. Wissing, M.P; van Eeden, C (2002). Empirical Clarification of the Nature of Psychological Well-Being, South African Journal of Psychology, Volume: 32 issue: 1, page(s): 32-44 https://doi.org/10.1177/008124630203200105
  57. Williams, M., Teasdale, J., Segal, Z., & Kabat-Zinn, J. (2007). The mindful way through depression: Freeing yourself from chronic unhappiness. New York, NY, US: Guilford Press.