رابطه خودکارآمدی و تاب‌آوری با اثربخشی مدیران دوره‌ی متوسطه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

2 دانشگاه رازی کرمانشاه

3 دانشگاه الزهرا

4 دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه خودکارآمدی و تاب­آوری با اثربخشی مدیران دوره­ی متوسطه شهر کرمانشاه انجام گرفت. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه مدیران دوره­ی متوسطه اداره آموزش‌وپرورش شهر کرمانشاه (44 مدیر مرد و 50 مدیر زن) در سال تحصیلی 93-1392 بود که با روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای نمونه­ای به حجم 76 نفر انتخاب شد. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه­های خودکار­آمدی عمومی شرر و همکاران (1982)، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و اثربخشی پارسونز استفاده گردید برای تحلیل داده­ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهدمتغیرهای خودکارآمدی و تاب­آوری توان پیش‌بینی متغیر اثربخشی رادارند. نتایج نشان داد که بین خودکارآمدی و تاب‌آوری با اثربخشی رابطه مثبت وجود دارد؛ اما اثربخشی در بین مدیران زن و مرد تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به یافته­های پژوهش پیشنهاد می‌شود سازمان آموزش‌وپرورش برای افزایش اثربخشی مدیران به برگزاری برنامه‌های مانند کارگاه‌های آموزشی و استفاده از روانشناسان و مشاوران نسبت به تقویت خودکارآمدی و تاب‌آوری اقدام نمایند.

کلیدواژه‌ها


  1. اتحادنژاد، شاپور (1380). نظر دبیران در خصوص میزان مهارت‌های اثربخش مدیران و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان‌های شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
  2. احمدیان، فاطمه (1384). رابطه شیوه‌های فرزند پروری با خودکارآمدی و سلامت روانی دانش آموزان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
  3. اقدمی باهر، علیرضا؛ نجارپوراستادی، سعید؛ لیوارجانی، شعله (1388). رابطه احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با فرسودگی شغلی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. علوم تربیتی،2(7)،119-99.
  4. بشارت، محمدعلی (1386). تاب‌آوری، آسیب‌پذیری و سلامت روانی. مجله علوم روان‌شناختی، 6(24):383-373.
  5. رحیمیان بوگر، اصغر، نژاد فرید، علی اصغر (1387). رابطه سرسختی روانشناختی و خود تاب آوری‌ با سلامت روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده از زلزله شهر بم. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(1)؛70-62.
  6. ساعتچی، محمود (1388). روانشناسی کار.. تهران: مؤسسه نشر ویرایش.
  7. ساعتچی، محمود. کامکاری، کامبیز. عسکریان، مهناز (1390). آزمون‌های روانشناختی. تهران: ویرایش.
  8. سامانی، سیامک. جوکار، بهرام. صحرا گرد، نرگس (1386). تاب‌آوری، سلامت روانی و رضایت‌مندی از زندگی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 13(3)؛ 295-290.
  9. شیریگی، ناصر؛ عزیزی، نعمت‌الله؛ امجدزبردست، محمد؛ نصرتی‌سرایدشتی، رقیه (1391). رابطه خود-کارآمدی با اثربخشی رهبری در بین مدیران مدارس استان گیلان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،3(3).
  10. شولتز، دوآن. شولتز، سیدنی‌آلن (1388). نظریه‌های شخصیت. ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر ویرایش.
  11. طبرسا، غلامعلی؛ و جمالی‌نظری، آرزو (۱۳۸۷). اثرات جنسیت بر الگوهای مدیریت منابع انسانی، ماهنامه تدبیر، 19(196).
  12. عباسپور، علی (1387). بررسی اثربخشی مشارکت در کارگاههای خودکارآمدی حرفه ای بر اشتیاق شغلی کارکنان دانشگاه اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
  13. علاقه‌بند، علی (1392). مقدمات مدیریت آموزشی. تهران: انتشارات بدر.
  14. علایی خرایم، رقیه؛ نریمانی، محمد؛ علایی خرایم، سارا (1391). مقایسه‌ باورهای خودکارآمدی و انگیزه‌ پیشرفت در میان دانش ‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی های یادگیری،1(3).
  15. کریمی حاجی شوره، محمد (1373). بررسی ویژگی‌های مدیران اثربخش در دبیرستان‌های متوسطه پسرانه شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  16. کریمی، ستار (1392). رابطه بین ویژگی های شخصیتی، باور های غیر منطقی، خودکارآمدی با عملکرد شغلی و تعهد سازمانی معلمان دوره ی ابتدایی آموزش‌وپرورش شهر کرمانشاه. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه.
  17. محمدی، مسعود (1384). بررسی عوامل مؤثر بر تاب آوری در افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد. پایان نامه، برای اخذ درجه دکتری در رشته روانشناسی بالینی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
  18. مقیمی، سید محمد؛ خنفیر، حسین؛ عربی‌خوان، مهلا (1387). بررسی ارتباط بین سبک شخصیت و اثربخشی مدیریت در مدیران سازمان‌های دولتی، نشریه مدیریت دولتی،1(1)؛104-87.
  19. مومنی، خدامراد. علیخانی، مصطفی (1393). رابطه عملکرد خانواده، تمایز یافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متاهل شهر کرمانشاه، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. 3(2)؛320-297.
  20. هرگنهان، بی. آروالسون، متیو، آچ (2005). نظریه های یادگیری. ترجمه‌ی علی اکبر، سیف (1388). تهران: انتشارات دوران.
  21. Adigwu,O. C. (2004). A comparative analysis of administrative performance of male and female principals in selected schools. (M.Ed. Thesis). University of Benin, Nigeria.
  22. Alikhani, M, Karami, J. Zakiee, A. Janjani, H. Janjani,P.(2014).The relationship between Eysenck personality characteristics and resiliency with attitude to toward suicide among female students. Journal of Biology and Today's World, 3(3), 39-42.
  23. Bandura, A. (2000). Cultivate self-efficacy for personal and organizal effectiveness. Hrand book of principles of organization behavior: oxford: uk: Blach well. Pp. 120 – 129.
  24. Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191–215.
  25. Barter, A. L. (2001). The status of women in school administration. Educational Horizons. Spring.
  26. Conner, K.M. and Davidson, j.R.T.(2003). Development of a new resilience scale : The Conner –Davidson Resilience scale (CD-RISC). Depression and Anxiety. 18, 76-82.
  27. Friborg, O. Hjemdal, O. Rosenvinge, O. H. Martinussen, M. (2003). A new rating scale for adult resilience: what are the central protective resources behind healthy adjustment? International Journal of Methods in Psychiatric Research, 12 (2), 65-76.
  28. Garbowski. (2010). Transformational leadership and the dispositional effects of hope, optimism,and resilience on governmental leaders. Regent university united states- Virginia, proquest, 123pages: AAT 34257370.
  29. Garret, Randhawa. (2004). Examine the relationship between self-efficacy and work performance. Indian Journal of Industrial Relations. 39(3).
  30. Ibukun, W.Oyewole,B.K.Abe,T.O.(2011). Personality characteristics and perncipal Leadership effectivess in ekiti state. Nigeria. international Journal of leadership studies. 6(2), 262-247.
  31. Luthans F, Jensen SM. (2002). Hope: A new positive strength for human resource development. Hum Resour Dev Rev; (3):304-32.
  32. Luthans F, Youssef CM. (2007). Emerging positive organizational behavior. J Manage, 3(3):21-39.
  33. Robbins. Stephan P. (2003). Essentials of Organizational Behavior; 7th ed. San Diego State University: prentice Hall.
  34. Siebert. Al. (2007). How to Develop Resiliency Strengths. Available: www.resiliency center.com.
  35. Smith, W. Guarino, A. Strom, P. Adams, O. (2006). Effective Teaching and Learning Environments and Principal Self-Efficacy. Journal of Research for Educational Leaders - The University of Iowa College of Education. Volume 3, Number 2, Spring .
  36. Youssef, C. M. (2004). Resiliency development of organizations, leaders and employees: Multi-level theory building and individual-level, path-analytical empirical testing. ETD collection for University of Nebraska– Lincoln. Paper AAI3131572. http://digitalcommons.unl.edu/dissertations/AAI3131572.
  37. Wiles, P. Hare, A. Grobman, U. & Hiries, L. (1996). What makes a good principal? National Association of Secondary School Principals Bulletin, 46, 11-13.